Σάββατο 24 Μαΐου 2008

Percival Everett "Οι πληγωμένοι"

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΠΥΚΝΟΙ ΣΕ ΠΛΟΚΗ ΚΑΙ
ΑΦΟΠΛΙΣΤΙΚΑ ΛΙΤΟΙ ΣΤΟ ΥΦΟΣ
ΤΟΥΣ, ΟΙ «ΠΛΗΓΩΜΕΝΟΙ» ΤΟΥ ΠΕΡΣΙΒΑΛ
ΕΒΕΡΕΤ ΕΚΔΟΘΗΚΑΝ ΤΟ
2005, ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΠΑΙΧΤΗΚΕ
ΚΑΙ ΤΟ «ΒRΟΚΕΒΑCΚ ΜΟUΝΤΑΙΝ»,
ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΑ
ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΩΝ

Tο μυθιστόρημα του Έβερετ διαδραματίζεται σε μια πόλη της σημερινής άγριας αμερικανικής Δύσης και μοιράζεται τα ίδια χαρακτηριστικά με όσους καταπιάνονται μαζί του, οπότε απομένει στο ύφος και στην αναδίπλωση της ιστορίας να δώσουν τη δική τους χροιά. Όπως και στα παλιά γουέστερν, ένας μοναχικός τύπος, σχεδόν εξόριστος στη μοναξιά της φύσης και της ψυχής του, πασχίζει να βάλει σε τάξη τη ζωή του, σε μια καθημερινότητα όπου περισσότερο συνδιαλέγεται με τα άλογα και τις αντιξοότητες της υπαίθρου παρά με τους ανθρώπους ενός συγκροτημένου κοινωνικού ιστού. Η ζωή στο ράντσο είναι μια περιφραγμένη υπόθεση κι ο ήρωας των Πληγωμέν ων το έχει αποδεχτεί ζώντας σε μια ουδέτερη και αποστειρωμένη συναισθηματικά ζώνη. Ο εκπαιδευτής αλόγων Τζον Χαντ δεν επέλεξε να ζήσει πάντως μόνος του στο Ουαϊόμινγκ. Ήταν παντρεμένος με τη Σούζι που σκοτώθηκε πριν από έξι χρόνια καθώς προσπαθούσε να τιθασεύσει ένα ανυπάκουο άλογο. Ο Χαντ ζει έκτοτε με έναν θείο του, τον 72χρονο Γκας, που πέρασε έντεκα χρόνια στις φυλακές, επειδή σκότωσε τον βιαστή της γυναίκας του. Η σχέση των δύο μαύρων αντρών είναι ουσιαστική. Αναπληρώνει και προστατεύει ο ένας τον άλλον, επικοινωνώντας όχι μόνο μέσα από τις ολιγόλογες κουβέντες τους αλλά και από τις σιωπές διαρκείας. Ο Χαντ επισκέπτεται τακτικά τη γειτονική πόλη Χάιλαντ για να αγοράσει ζωοτροφές ή να πιει ένα ποτό. Καμία άλλη κοινωνικότητα· ούτε και η τρυφερή προσέγγιση μιας γειτόνισσας, της Μόργκαν, δεν τον βγάζει έξω από τη ζωή που επέλεξε.
Ο Χαντ ονειρεύεται πολύ. Στα όνειρά του μπαινοβγαίνει σε σπηλιές, παλεύει με άγρια άλογα, δραπετεύει εκεί όπου το φως της ημέρας τον φοβίζει. Δεν είναι ακριβώς ανθρωποφοβικός ο Χαντ, αλλά και σίγουρα δεν έχει το κουράγιο να φορτωθεί άλλο ανθρώπινο βάρος. Έτσι, όταν μια σειρά από γεγονότα θα τον αναγκάσουν να πάρει θέση και να αναλάβει τις ευθύνες του, θα σημάνει συναγερμός και ο απροσπέλαστος και φωτοβικός χαρακτήρας του θα αναγκαστεί να ανοίξει τα μάτια του διάπλατα. Από την πρώτη σελίδα του βιβλίου, ο νεαρός βοηθός του Χαντ στο ράντσο κατηγορείται για τον φόνο ενός ομοφυλόφιλου φοιτητή που βρέθηκε κατακρεουργημένος σε μια χαράδρα. Οι έρευνες, καθόλου σε βάθος, κατέληξαν στον άξεστο Ουόλας, κι έτσι ο Χαντ αναγκάζεται να τον επισκεφτεί και να ενημερώσει τον παρανοϊκό αδελφό του. Ενώ η ιστορία του φόνου δεν έχει κατακαθίσει εντελώς, έρχεται στο Χάιλαντ ένα νεαρό γκέι ζευγάρι για να πάρουν μέρος σε μια διαδήλωση κατά της ομοφοβίας- λόγω της δολοφονίας που προηγήθηκε- που ανθεί ιδιαίτερα προς τα δυτικά. Ο εικοσάχρονος φοιτητής Ντέιβιντ πλησιάζει τον Χαντ, κατόπιν συστάσεων εκ μέρους του πατέρα του με τον οποίο ήταν συμφοιτητές του στο Πανεπιστήμιο. Ναι, ο Τζον Χαντ σπούδασε κάποτε ιστορία τέχνης και στο ράντσο του έχει δύο αυθεντικούς πίνακες του Κλέε και του Καντίνσκι! Ο Χαντ έρχεται πια αντιμέτωπος με την ανοιχτή ομοφυλοφιλία ενός ζευγαριού που πρέπει να δεχτεί και μέσα στο σπίτι του, αλλά και με την ομοφοβία της κοινωνίας, τις αγριεμένες ματιές μιας συμμορίας νεοναζί που τον βλέπουν να κυκλοφορεί με τους γκέι, καθώς και με την επιλεκτική προστασία του σερίφη που θέλει να κλείσει την υπόθεση. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ύστερα από την αποτυχημένη διαδήλωση, ο Ντέιβιντ τα χαλάει με τον υπεροπτικό φίλο του και επιστρέφει στο ράντσο του Χαντ, αποζητώντας καταφύγιο και μια προσωρινή απασχόληση.
Στο μεταξύ, ο Χαντ λυγίζει. Τα φτιάχνει με τη Μόργκαν, που περίμενε έξι χρόνια αυτήν τη στιγμή, κατά τη διάρκεια της εξερεύνησης ενός σκοτεινού και δαιδαλώδους σπηλαίου. Το μοτίβο της σπηλιάς επανέρχεται μέρα- νύχτα, αφού εκεί μέσα είχε πρωτομπεί ο Χαντ με τη γυναίκα του, εδώ στα σκοτεινά θα κάνει έρωτα με τη Μόργκαν κι εδώ μέσα θα αναζητήσει τον νεαρό Ντέιβιντ, όταν εκείνος θα φύγει επεισοδιακά από το ράντσο, μια παγωμένη νύχτα του χειμώνα, ύστερα από έναν φοβερό καβγά με τον πατέρα του. Η αγωνιώδης συνάντηση του Χαντ με τον παγωμένο Ντέιβιντ δεν έχει τη σαρκική κατάληξη των καουμπόηδων του «Βrokeback Μountain», αφήνει όμως τα ίχνη ενός τρυφερού και απελπισμένου ξεπαγώματος κορμιών (Ντέιβιντ) και ψυχής (Χαντ): «Τον συμπαθούσα πολύ τον Ντέβιντ. Θα μπορούσα να πω ότι τον συμπαθούσα σαν να ΄ταν γιος μου, αλλά δεν ήταν γιος μου. Πριν απ΄ το φιλί, αν με ρωτούσαν, μπορεί και να παραδεχόμουν ότι τον αγαπούσα. Τώρα αυτή η λέξη, αυτό το συναίσθημα, ήταν μπερδεμένα».

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην υπόθεση θα φέρουν στην ίδια αρένα μαύρους, γκέι, λευκούς, νεοναζί, απελπισμένους γείτονες, αδιάφορους γονείς, απροστάτευτους πολίτες. Οι χαρακτήρες εισάγονται σταδιακά, επιφυλακτικά, χωρίς ψυχολογικές περιγραφές. Ό,τι μαθαίνουμε γι΄ αυτούς είναι μέσα από τους διαλόγους που, κι αυτοί, το μόνο συμπλήρωμα που σηκώνουν είναι το «είπε». Μια τόσο συγκρατημένη αφήγηση έρχεται σε αντίθεση με τον επιβλητικό βερμπαλισμό της Άνι Πρου ή τον αποκαλυπτικό τόνο στις ιστορίες του Κόρμακ ΜακΚάρθυ. Ο Πέρσιβαλ Έβερετ εκφράζεται αντιθετικά μ΄ αυτές τις αφηγήσεις, αφαιρώντας τα λεκτικά πυροτεχνήματα και αφήνοντας να εκφραστεί η αγριότητα και η μοναξιά των ανθρώπων και των χώρων μέσα από τις ίδιες τις λέξεις- αστόλιστες και σημαδιακές. Ο Πέρσιβαλ Έβερετ ζει με τη γυναίκα και το παιδί του στο Λος Άντζελες και σε ένα ράντσο στην Καλιφόρνια. Οι Πληγωμένοι είναι το 15ο βιβλίο του. Διδάσκει δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και λογοτεχνική θεωρία για συγγραφείς. Πρόκειται για έναν ενεργό συγγραφέα, που σε κάθε βιβλίο του ξαφνιάζει με τη θεματολογία και την πολυμορφία της δουλειάς του. Από τις Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ κυκλοφορούν ακόμη Το σβήσιμο και Η αμερικάνικη έρημος, εξαιρετικά δείγματα κοινωνικής σάτιρας και ανατρεπτικής αφήγησης. Να επισημάνουμε- στα θετικά- την «εξαφάνιση» του μεταφραστή που αφήνει το κείμενο να αναπνεύσει χωρίς να προβάλλει τις προσωπικές του χάρες.

Από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, Μετάφραση Λύο Καλοβυρνάς

ΝΕΑ, βιβλιοδρόμιο, 24-05-08

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ένα αφήγημα για την 25η Μαρτίου

Θεόδωρος Γρηγοριάδης "25 Μαρτίου 1967". Ενώνουν πάλι τις δυο μεγάλες τάξεις. Ανοίγει η μεσαία πόρτα διάπλατα, αυτή που χωρίζει την...