Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2009

Κώστας Ταχτσής "Τρίτο στεφάνι"


Από το ΒΗΜΑ της Κυριακής αντιγράφω ένα απόσπασμα του Αντώνη Βιστωνίτη σχετικά με την επανέκδοση του «Τρίτου Στεφανιού»:


Ο Μένης Κουμανταρέας θέτει στο επίμετρό του ένα ερώτημα. Μήπως το στοιχείο της προφορικότητας που εισήγαγε ο Ταχτσής με το Τρίτο στεφάνι μάς έχει οδηγήσει στο άλλο άκρο,την προχειρότητα και την τηλεοπτική γλώσσα η οποία κυριαρχεί στα ρομάντζα που εκδίδονται διεκδικώντας δάφνες μυθιστορήματος;«Η αμεσότητα της γραφής του Ταχτσή»τονίζει «δεν προέρχεται μόνο από τον τρόπο που ο ίδιος μιλούσε αλλά είναι αποτέλεσμα επίπονης επεξεργασίας».


Μια συγκλίνουσα άποψη είχα διατυπώσει το 2001 σε μια δημόσια ομιλία. Παραθέτω το απόσπασμα και ολόκληρη η ομιλία βρίσκεται εδώ.


[Η φωνή του συγγραφέα γίνεται φωνή της μεταπολεμικής Ελλάδας. Η απελπισία, ο σαρκασμός και η ζωντάνια της Νίνας και της Εκάβης στοιχειώνουν ως συμβολικές φιγούρες του νεώτερου ελληνισμού που μέχρι στιγμής κανένα άλλο μυθιστόρημα δεν μπόρεσε να τις ανατρέψει. Ο επιθετικός και απελπισμένος τόνος της κραυγής των γυναικών με το πέρασμα των χρόνων γίνει νούμερο στην θεατρική σκηνή. Η επιθεωρησιακότητα του λόγου τους θα βρει αντηχεία στην νεώτερη ελληνική επιθεώρηση και σε άλλες μορφές πεζού και γραπτού λόγου (μην ξεχνάτε την ραδιοφωνική εκδοχή του βιβλίου με την Σαπφώ Νοταρά, την Ρένα Βλαχοπούλου και την τηλεοπτική εκδοχή της Λήδας Πρωτοψάλτη).

Υπάρχουν όμως και χειρότερες επιρροές: το ταχτσικό εκφώνημα μετατρέπεται σε ξεφώνημα. Οι γυναίκες που ουρλιάζουν και μας τρομάζουν στις τηλεοπτικές κωμωδίες τολμώ να πω ότι είναι οι παραμορφωμένες μεταμφιέσεις της Νίνας και της Εκάβης.

Ο Κώστας Ταχτσής αφού τροφοδότησε το σύστημα που τον εξόργιζε με νεοελληνικούς χαρακτήρες και τραβεστί υβρίδια φρόντισε να δολοφονήσει τον συγγραφέα ώστε να παραμένει προκλητική και θανάσιμη κάθε ταύτιση μαζί του.

Ό, τι απομένει πια από το Τρίτο στεφάνι είναι η αδυναμία μας να βάλουμε ένα τέταρτο στο κεφάλι μας, γιατί μας το απαγορεύουν οι θεσμοί της κοινωνίας και οι κανόνες του ίδιου του μυθιστορήματος].



Συμπόσιο της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης με θέμα:

«Ο Άλλος στην ελληνική λογοτεχνία του 20ου αιώνα»

Σάββατο 2-12-2000, Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ένα αφήγημα για την 25η Μαρτίου

Θεόδωρος Γρηγοριάδης "25 Μαρτίου 1967". Ενώνουν πάλι τις δυο μεγάλες τάξεις. Ανοίγει η μεσαία πόρτα διάπλατα, αυτή που χωρίζει την...