Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2011

Tristan Garcia


Tristan Garcia

Η καλύτερη πλευρά των ανθρώπων

Μετάφραση-σημειώσεις: Μαρία Γαβαλά

ΠΟΛΙΣ 2011, σελ 345



Στο μυθιστόρημα του πρωτοεμφανιζόμενου Τριστάν Γκαρσία η πολιτική, η φιλία, ο έρωτας και ο θάνατος αλληλοσυμπλέκονται και αναθεωρούνται στα σώματα και στα μυαλά τεσσάρων φίλων, διανοούμενων και εκκεντρικών ανθρώπων, στις δύο τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα στη Γαλλία.

Ο Γουίλι Μιλέρ γεννιέται στην Αμιέν το 1970 από Εβραίο πατέρα και μεγαλώνει αποκομμένος από κάθε κοινωνικό ιστό. Καταφεύγει στο Παρίσι, άνεργος και περιπλανώμενος, ώσπου συναντάει τον Ντομινίκ Ροσί και κοντά του, εκτός από τον έρωτα βρίσκει και ένα πρόσφορο χώρο για να δοκιμάσει τις αντιφατικές και ρευστές του ιδέες. Ο αριστεριστής Ντομινίκ Ροσί, γιος γιατρού με καταγωγή από την Κορσική, μεγάλωσε σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία. Ο κύκλος του στο Παρίσι αποτελείται από διανοούμενους, κάνει παρέα με γκέι ακτιβιστές και θεωρητικούς, παρακολουθεί μαθήματα του Φουκώ, βγαίνει στα μπαρ με τον Τζίμι Σόμερβιλ. Η δημοσιογράφος Ελιζαμπέτ Λεβαλουά είναι κόρη καλής οικογενείας, με πατέρα εκδότη. Μέντοράς της ο Ζαν Μισέλ Λεμποβίτς, διαν0ούμενος και αριστεριστής την εποχή που υποχωρούσε ο Αλτουσέρ. Ο Λεμποβίτς δίδαξε στις ΗΠΑ και στην επιστροφή του δηλώνει απλά αριστερός για να καταλήξει ένας νέο-συντηρητικός. Διατηρεί εξωσυζυγική σχέση με την Ελιζαμπέτ. Η Ελίζαμπετ πρώτη θα γνωρίσει τον Γουίλι και μέσω αυτής θα γνωριστούν με τον Ντομινίκ.

Παρίσι, δεκαετία του ογδόντα. Εύκολο χρήμα, χρηματιστήριο, αποθέωση του life style, μουσική house, θανατερή επιδρομή του AIDS. Η μεγάλη γιορτή που είχε στηθεί, έχοντας ξεφύγει από τις επιταγές του ’68, δημιουργεί καινούργια πεδία αλλά με σαθρά στηρίγματα. Κάθε ήρωας του βιβλίου εκπροσωπεί μία ξεχωριστή στάση ζωής. Ο Γουίλι, ένας μετα-punk, παρανοϊκός και ψυχωτικός χαρακτήρας, έχει ξαμολήσει επίθεση στο καταστημένο, προκαλώντας με το ύφος και το ντύσιμό του αλλά και τις πεποιθήσεις του στις πρακτικές του έρωτα πρεσβεύοντας την μη χρήση του προφυλακτικού. Γι αυτόν το έιτζ είναι μέρος της ζωής και του συνόλου, είναι πολιτικό το ζήτημα. Διατηρώντας σχέση με τον Ντομινίκ θα δουλέψει κοντά του στο περιοδικό, όμως σύντομα θα έρθει σε ρήξη μαζί του και με το Μέτωπο Απελεύθερωσης Ομοφυλοφίλων που τώρα δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνον την προκατάληψη των ομοφοβικών αλλά και όσων γκέι τάσσονται κατά της προφύλαξης.

Ο Ντομινίκ, φίλος του Λεμποβίτς, πολύ νωρίς αποστασιοποιείται από τις επικίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές φθάνοντας στο σημείο να θεωρεί αρνητική την «αλήθεια» μιας μειονότητας. Αργότερα ο Λεμποβίτς επιτίθεται κατά του Ντομινίκ και της νεωτερικότητας, γράφοντας ένα βιβλίο για την παρακμή αλλά και για την αγάπη. Οι θεωρητικές διενέξεις ανάμεσα στην τριάδα οδηγούν σε μηνύσεις, αποχωρήσεις από περιοδικά και ακτιβιστικές οργανώσεις, παρεμβάσεις σε συνέδρια, επεισοδιακές εμφανίσεις στην τηλεόραση και φυσικά αλλαγή στρατοπέδων. Η στάση του Λεμποβίτς γίνεται γνωστή μέσα από ένα άρθρο : «Το να ανήκεις στην αριστερά, σήμερα, σημαίνει να έρχεσαι σε ρήξη με την Αριστερά και το πλειοψηφικό της πνεύμα». Οπότε να μπορείς και να υποστηρίζεις τον τότε πρωθυπουργό της Δεξιάς…

Ντομινίκ και Λεμποβίτς αρχίζουν να στρέφονται κατά των μειονοτήτων που «είχαν συμπεριφορά πλειοψηφίας». Ο μόνος ακάθεκτος στην πορεία του είναι ο Γουίλι που εκδίδει και βιβλίο με τίτλο «Μεγαλομανιακός Πανικός και Τρέλα Μ». Γίνεται διάσημος για λίγους μήνες ώσπου να ξεχαστεί στην αυτοκαταστροφική του πορεία προς την αρρώστια που θεωρούσε ευλογία, οργανώνοντας πάρτι με οροθετικούς για επίδοξους φορείς που λαχταρούσαν να εμπλακούν στην «ρώσικη ρουλέτα» του έρωτα και του θανάτου, απαγγέλλοντας τσιτάτα από τον Μπατάιγ όπου «ο έρωτας και ο θάνατος είναι το ίδιο πράγμα». Γιατί η απαγόρευση της ηδονής είναι ένα καθαρό πολιτικό θέμα. Μεγάλο όπλο του Γουίλι είναι το μίσος εναντίον όλων, ένα δημιουργικό μίσος που δεν κρυβόταν και αποτελούσε την πιο πιστή πλευρά του εαυτού του. Ο Ντομινίκ τον κατηγορεί δημοσίως ότι υπέθαλπε ένα Ναζί στην σκέψη του και επιστρέφει με καινούργιο θέμα: «ο αντισημιτισμός, η νέα υπόθεση της Αριστεράς».

Και η Ελιζαμπέτ; Βρίσκεται πίσω από όλους καθώς αυτή είναι η αφηγήτρια. Βάζοντας μια γυναίκα-δημοσιογράφο στην θέση του αφηγητή ο Τριστάν Γκαρσία, πετυχαίνει μια συγκροτημένη αφήγηση, παρά την συναισθηματική εμπλοκή της Ελιζαμπέτ με όλους και ειδικά με τον Γουίλι που στο δεύτερο βιβλίο του επιτίθεται προσωπικά στην ίδια. Η Ελιζαμπέτ προσπαθεί να εκλογικεύσει τις διενέξεις και τις συμπεριφορές τους, κι ας προδίδεται κάθε φορά από τον καθένα και ειδικά από τον Λεμποβίτς που την χωρίζει οριστικά επιστρέφοντας στη γυναίκα του. Η Ελιζαμπέτ ωστόσο πιστεύει στην συντροφικότητα και το αποδεικνύει στο τέλος όταν προσφεύγει στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύεται ο Γουίλι σε κατάσταση ζωντανής αποσύνθεσης.

Η Ελιζαμπέτ, ως αφηγήτρια, δεν παίρνει θέση, καταγράφει λιτά, δημοσιογραφικά, μάρτυρας μιας εποχής. Πρόκειται για μια εποχή που επισήμως δεν καταχωρήθηκε στα κιτάπια της Ιστορίας αλλά ο γεννημένος, το 1981, συγγραφέας, επιθυμεί να ρίξει μια φρέσκια ματιά στα χρόνια που εκείνος αναδυόταν στην ζωή. Φέρνει στο φως μια περίοδο γνωστή στους Γάλλους αφού και οι ήρωες του βιβλίου του παραπέμπουν σε αληθινούς διανοούμενους, θεωρητικούς και ακτιβιστές όπως ο Αλέν Φινκελκρότ, ο Αντρέ Γκλικσμάν, ο Πασκάλ Μπρικνέρ, ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί κ.α. πολλοί από τους οποίους πέρασαν από την Αριστερά στη Δεξιά. Ο συγγραφέας Τριστάν Γκαρσία αναστοχάζεται τι σήμαιναν τα χρόνια εκείνα, οικονομικά, πολιτιστικά, με την ανάδυση της λατρείας του χρήματος, της εφήμερης δόξας και ευημερίας, της αποθέωσης του εγωκεντρισμού. Και αν αυτά ακούγονται κάπως ξανακουσμένα, ας μη ξεχνάμε ότι κάθε χώρα ξεπληρώνει σήμερα τα δικά της eighties και δώθε.

Ο Τριστάν Γκαρσία σπούδασε φιλοσοφία στην École Normale Supérieure στο Παρίσι. Εξέδωσε ένα φιλοσοφικό βιβλίο και « η καλύτερη πλευρά των ανθρώπων», είναι το πρώτο του μυθιστόρημα που βραβεύτηκε το 2008 με το Prix de Flore δημιουργώντας αρκετό θόρυβο γιατί διαθέτει ουσία και προβληματισμό καθώς αναδεικνύει πώς το προσωπικό, μέσα από τη δημόσια εικόνα, μπορεί να αποβεί πολιτικό. Στο δεύτερο ωστόσο μυθιστόρημά του, «Mémoires de la jungle», που κυκλοφορεί τον Οκτώβριο 2011, προτίμησε ως αφηγητή έναν νεαρούλη χιμπαντζή που εκπαιδεύτηκε να μιλάει και να αντιδράει ανθρώπινα.

Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ, βιβλιοδόμιο, Σάββατο 29 Οκτ. 11

Θεόδωρος Γρηγοριάδης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Βρασίδας Καραλής «Αποχαιρετισμός στον Ρόμπερτ»

Βρασίδας Καραλής «Αποχαιρετισμός στον Ρόμπερτ»  μετάφραση: Κατερίνα Σχινά, εκδόσεις Lifo Books, 2023  Γράφει ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης Ένα σπαρ...