Ηταν ένας δεξιοτέχνης της γραφής που ασχολήθηκε με κάθε μορφή γραπτού λόγου, που ανάστησε μια ολόκληρη εποχή πάνω στην κοινωνική της μεταστροφή, που άφησε αξέχαστους χαρακτήρες και που η επιτυχία και ο επαγγελματισμός του αποτελούν τα ζητούμενα για κάθε συγγραφέα. Στις 7 Φεβρουαρίου συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννησή του. Ο άγγλος συγγραφέας Τσαρλς Ντίκενς κέρδισε λεφτά, αφουγκραζόταν το κοινό του, έδινε ακριβοπληρωμένες ομιλίες, συνήθειες σημερινές ενός pop idol - του πρώτου ίσως που εμφανίστηκε ποτέ.
Στη Βοστώνη 4.000 αναγνώστες περίμεναν στο λιμάνι να δέσει το καράβι που θα έφερνε το 71ο κεφάλαιο του «Παλαιοπωλείου». Οταν έφτασε το καράβι, ρωτούσαν με αγωνία τον καπετάνιο αν επέζησε η ηρωίδα του. Λέγεται ότι ο Εντγκαρ Αλαν Πόε ήταν ο μόνος που μπορούσε να προβλέπει την κατάληξη των μυθιστορημάτων του. Η αποδοχή του στην Αμερική, την οποία επισκέφτηκε δύο φορές, ήταν αποθεωτική, αν και αυτός δεν την αντάμειψε ανάλογα στο βιβλίο του «American notes» (1850).
Φέτος στη Βρετανία θα «κυκλοφορήσει» και σε νόμισμα, παράλληλα με το δεκάλιρο χαρτονόμισμα όπου βρισκόταν μέχρι σήμερα. Ηδη, άλλωστε, ετοιμάζονται με φρενίτιδα εκθέσεις, ταινίες, ξεναγήσεις, επανεκδόσεις και κάθε είδους αφιερώματα για τον συγγραφέα που δεν έχει χάσει την αίγλη και τη φήμη του όλα αυτά τα χρόνια - ειδικά στον αγγλόφωνο κόσμο.
Ο Τσαρλς Ντίκενς γεννήθηκε στο Πόρτσμουθ της Αγγλίας στις 7 Φεβρουαρίου του 1812. Ο πατέρας, δημόσιος υπάλληλος του Ναυτικού (ο Μικόμπερ στον «Ντέιβιντ Κόπερφιλντ»), έβαζε τον μικρό Τσαρλς πάνω στο τραπέζι να τραγουδάει και να λέει ιστορίες για να διασκεδάζουν οι άλλοι υπάλληλοι στο γραφείο του. Μεγαλώνοντας ο μικρός αναγκάστηκε να δουλέψει σκληρά σε ένα εργοστάσιο βερνικιών για να ξεπληρώσει τα χρέη του πατέρα όταν εκείνος βρέθηκε στη φυλακή. Γι' αυτό και καθυστέρησε να τελειώσει το σχολείο του. Η ταραχώδης ζωή του Ντίκενς αποτέλεσε το βασικό μυθοπλαστικό υλικό των έργων του, ειδικά στον «Ντέιβιντ Κόπερφιλντ». Ποιος θα το έλεγε ότι αυτό το ταπεινωμένο και δραστήριο παιδί το 1851 θα έπαιζε ένα δικό του έργο μπροστά στη βασίλισσα Βικτώρια;
Από έφηβος ήδη ο Τσαρλς έγραφε συνειδητά και ακατάπαυστα. Στα δεκάξι του δούλεψε ως δημοσιογράφος καλύπτοντας δίκες, στα είκοσι ήταν πολιτικός συντάκτης και με το όνομα Μποζ άρχισε να δημοσιεύει στα «Χρονικά» κείμενα εμπνευσμένα από την καθημερινή ζωή του Λονδίνου. Εκεί γνώρισε την Κάθριν Χόγκαρθ, την κόρη του διευθυντή της εφημερίδας και την παντρεύτηκε. Λίγες μέρες μετά τον γάμο του, το 1836, δημοσιεύει σε συνέχειες το πρώτο του βιβλίου, «Τα χαρτιά του Πίκγουικ», και αρχίζει να βγάζει αρκετά χρήματα ώστε να αφοσιωθεί αποκλειστικά στο γράψιμο. Ανάμεσα στο 1838 και το 1839 έγραψε τον «Ολιβερ Τουίστ» και τον «Νίκολας Νίκλεμπι».
Πληθωρικός χαρακτήρας, είχε τον αυθορμητισμό ενός παιδιού και τις αδυναμίες ενός μεγάλου. Οταν πέθανε το 1870, θάφτηκε με τιμές στο Αβαείο του Γουέστμινστερ όπου χαράχτηκε η επιγραφή: «Αγαπούσε τους φτωχούς, τους πονεμένους και τους καταπιεσμένους• με τον θάνατό του, χάθηκε από τον κόσμο ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της Αγγλίας».
Ο Ντίκενς ήταν ο πρώτος μεγάλος μυθιστοριογράφος που έγραψε για το Λονδίνο, τη μεγαλύτερη - τότε - πόλη του κόσμου και το ανέδειξε ως τη λογοτεχνική του μούσα. Ενα βρώμικο, σαθρό Λονδίνο, γεμάτο απελπισμένους, άστεγους και πεινασμένους. Οι άνθρωποι μάζευαν σκουπίδια για λίγα λεφτά. Ο ίδιος τριγυρνούσε στους δρόμους, ειδικά τη νύχτα, φτιάχνοντας ιστορίες στο κεφάλι του, σε μια μισοσκότεινη πόλη που ενέπνεε φόβο. Κάπως έτσι έμπαινε στο κλίμα της μεγαλούπολης, εμπνεόμενος ιστορίες μέσα από το πλήθος αλλά και από το περίπλοκο μυαλό του. Εγραψε για οικονομικά προβλήματα, για τη μετανάστευση, για την ανεπαρκή εκπαίδευση, τα σωφρονιστικά ιδρύματα, για την έλλειψη στέγης - πράγματα κοινά στους Λονδρέζους του σήμερα. Και γιατί όχι, αφού σήμερα οι φτωχοί είναι το ίδιο φτωχοί αν όχι και φτωχότεροι. Σε αρκετά του έργα έβαζε κάποιους χαρακτήρες να βοηθούν τους αδύνατους ακόμη κι αν δεν ήταν οικονομικά ισχυροί.
Ο Ντίκενς ανέδειξε το βικτωριανό Λονδίνο ως πόλη του μυθιστορήματος, μια πόλη του μοντερνισμού, του πολιτισμού, αλλά και του χάους. Υπήρξε ο μεγαλύτερος άγγλος ποιητής της πόλης που έγραψε σε πεζό λόγο. Ετσι μετά τον θάνατό του, νεότεροι συγγραφείς θα αναδείξουν το αστικό πεδίο ως χώρο δράσης κοινωνικών αντιθέσεων και αναδίπλωσης κάθε καλλιτεχνικής φόρμας.
Αραγε σήμερα τι γνώμη θα είχε για τη μεγαλούπολη; Θα συμφωνούσε με τις πρόσφατες αναταραχές; Πόσο θα διακινδύνευε τη δική του προνομιακή θέση δίνοντας φωνή στους εξεγερμένους; Πολλές συζητήσεις γίνονται για την πολιτική του θέση - σε αντιστοιχία με τις σημερινές πολιτικές εκφάνσεις - όμως τα βιβλία του στέκουν ακλόνητα, πέρα από τις ιδεολογικές ερμηνείες που κατά καιρούς τα διαπερνούν. Σίγουρα όμως δεν ήταν βιβλία που ύμνησαν την πλουτοκρατία και τη δύναμη των λίγων.
Κάπου οφείλεται κι' η ανταπόδοση..
ΑπάντησηΔιαγραφή