συζήτηση στο bookbar
Θεόδωρος Γρηγοριάδης : “Ας φέρουμε την ουτοπία στο προσκήνιο”
“Αλληλεγγύη, ανοιχτά μάτια και έξω καρδιά.
Η προσωπική μας ευτυχία δεν αφορά ούτε εξαρτάται μόνον από εμάς” Αυτή την απάντηση δίνει ο ΘεόδωροςΓρηγοριάδης στην ερώτηση για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαμε να πορευτούμε και να επιβιώσουμε συναισθηματικά σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς της κρίσης. Με τη φιλοσοφία αυτή φαίνεται πως έχει “εφοδιάσει” και τη νέα του κεντρική ηρωίδα την Έλλη, στο μυθιστόρημα Το μυστικό της Έλλης που κυκλοφόρησε αυτή την περίοδο από τις εκδόσεις Πατάκη.
Συνέντευξη στον Τάσο Αγγελίδη Γκέντζο *
Στο Μυστικό της Έλλης ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης αφηγείται μια ασυνήθιστη ερωτική ιστορία με φόντο την Ελλάδα της κρίσης. Η κεντρική ηρωίδα η ‘Ελλη μια καλλιεργημένη μοναχική γυναίκα μέσης ηλικίας, που έχει αποφασίσει ότι βρίσκεται στη δύση της ερωτικής της ζωής, γνωρίζεται και συνδέεται ερωτικά με έναν άντρα κατά είκοσι χρόνια νεότερό της, που είναι άνεργος εργοδηγός, παντρεμένος και πατέρας ενός μικρού κοριτσιού. Ξεπερνώντας το ζήτημα της ηλικιακής διαφοράς θα δημιουργήσουν μια δυνατή, σύντομη αλλά βαθειά ανθρώπινη σχέση ανατρέποντας τα συνήθη στερεότυπα και με πλήρη επίγνωση ότι είναι αδύνατο στη σχεση αυτή να υπάρξει κάποιο συμβατικό happy end. Η κρίση που ανατρέπει όλες τις σταθερές στις ζωές των ανθρώπων, γίνεται κάποιες φορές η αφορμή για να ωριμάσουν και να αναπτύξουν την γεναιοδωρία και την αλληεγγύη.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης μιλά στο Book Bar για το Μυστικό της Έλλης, τα παιδικά του χρόνια, την κρίση, το ευρωπαϊκό όραμα της Ελλάδας, την παραλογοτεχνία και τους νέους.
Και τι δε θα έδινα για να ακούσω μια μυστική “συνταγή” αγαπητέ κύριε Γρηγοριάδη, για να βιώσουμε την προσωπική ευτυχία – ή στιγμές αυτής – σε μια τόσο δύσκολη περίοδο για τη χώρα μας.
Αλληλεγγύη, ανοιχτά μάτια και έξω καρδιά. Η προσωπική μας ευτυχία δεν αφορά ούτε εξαρτάται μόνον από εμάς.
Το μυστικό της Έλλης…
Το ένατο μυθιστόρημα, δωδέκατο πεζογράφημα, . Ο τίτλος του Το μυστικό της ΄Ελλης δεν είναι μόνον το «μυστικό» της ιστορίας. Είναι ένα μήνυμα και στάση ζωής που περιμένει τον αναγνώστη να το αποκωδικοποιήσει.
Το μυστικό της συγγραφικής τέχνης του Θόδωρου Γρηγοριάδη.
Δεν υπάρχει μυστικό. Υπάρχει η τάση ή το γονιδιακό ταλέντο και πολύ διάβασμα, αφοσίωση και ακατάπαυστη δουλειά. Αν υπάρχει ένα «μυστικό» το βροντοφωνάζει κάθε βιβλίο μου: να είναι μια διαφορετική πρόταση, μια καινούργια ματιά στη γραφή και στη ζωή.
Τα παιδικά σας χρόνια, το Παγγαίο, η φοιτητική ζωή στη Θεσσαλονίκη, τα χρόνια της Βιβλιοθήκης στις Σέρρες…
Μου ζητάτε έναν δύο τόμους βιογραφίας! Στο ορεινό Παγγαίο, ένα αγροτόπαιδο που ονειρεύεται ταξίδια και βιβλιοθήκες. Στη Θεσσαλονίκη ένας ανήσυχος φοιτητής που κυκλοφορεί από το Βαρδάρη μέχρι τις Σαράντα Εκκλησιές και ετοιμάζει τον «συγγραφέα» και τον κόσμο που θα τον εμπεριέχει. Στην Βιβλιοθήκη Σερρών τη δεκαετία που πέρασε ανεβάσαμε το επίπεδο μας όλοι μαζί μέσα από λογοτεχνικά σεμινάρια. Ο διαδικτυακός τόπος της ΔΚΒΣ ήταν το πρώτο πολιτιστικό περιοδικό που εμφανίστηκε με πολύ λογοτεχνική ύλη. Ελπίζω να το διαφυλάξουν όσοι ανέλαβαν τώρα.
Η Αθήνα του 1980 και η Αθήνα του 2012…
Η αρχή της σπατάλης και του lifestyle, η χρεοκοπία και η ανάδυση νέων συμπεριφορών. Όμως είναι σημαντικό να ζεις στην πόλη αυτή, γιατί τα βιώματα και οι συγκρούσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο. Γίνεσαι συνεργός και αυτόπτης μάρτυς με κάθε τίμημα, ηθικό ή ψυχολογικό. Πάντως η Αθήνα του σήμερα είναι πιο όμορφη από τη δεκαετία του ογδόντα που ήξερα.
Άλλες μορφές έκφρασης του Θόδωρου Γρηγοριάδη;
Γράφω τακτικά ημερολόγια, μικρά κείμενα, σχεδιάζω σε τετράδια ήρωες και εικόνες ατέλειωτων μυθιστορημάτων. Έχω γράψει σενάρια και θέατρο. Βρίσκομαι καθημερινά και ανά πάσα στιγμή σε μια δημιουργική ετοιμότητα. Πάνω απ’ όλα όμως παραμένω ένας μανιακός αναγνώστης και τελευταία κυκλοφορώ στο διαδίκτυο σε ποικίλους πολιτιστικούς τόπους.
Μου δίνετε την εντύπωση ενός δημιουργού που είναι περισσότερο αυστηρός με τον εαυτό του και λιγότερο με τους άλλους. Είδα κάπου να χρησιμοποιείτε τη λέξη παραλογοτεχνία μέσα σε εισαγωγικά. Περί παραλογοτεχνίας λοιπόν και μάλιστα άνευ των εισαγωγικών ο λόγος…
Το 1990 είχα γράψει ένα εισαγωγικό σημείωμα στην επανέκδοση των βιβλίων της Μπουκουβάλα -Αναγνώστου. Ήταν μια σοβαρή ηλικιωμένη γυναίκα που έγραφε με αξιοπρέπεια ιστορίες σε συνέχειες για γυναίκες, χωρίς να διεκδικεί λογοτεχνικές δάφνες και τραπεζικά μερίδια. Σήμερα όμως η παραλογοτεχνία παραπλανεί και μάλιστα με θορυβώδη τρόπο. Αυτή την αυθάδεια την θεωρώ γελοία από όπου κι αν προέρχεται.
Οι προσωπικές εμπειρίες ενός συγγραφέα – τραυματικές ή μη – τον βοηθούν να γίνει καλύτερος άνθρωπος ή καλύτερος συγγραφέας. Κι αν υποθέσουμε πως γίνεται καλύτερος συγγραφέας… τότε γίνεται αυτόματα και καλύτερος άνθρωπος;
Κάθε εμπειρία οδηγεί σε αυτογνωσία. Κανένα κείμενό μου δεν είναι άμοιρο της προσωπικής μου πορείας. Ωστόσο επιδέχεται μια λογοτεχνική μεταμόρφωση. Πιστεύω ότι ένα υπόβαθρο ηθικής πάντα υποβοηθάει δημιουργικά. Ας πούμε εμένα δε μου αρέσει ο Σελίν αλλά λατρεύω τον Ζενέ και τον Παζολίνι. Θέλω να πω η προσωπική «παραβατικότητα» είναι διαφορετική από τις ιδεολογικές στρεβλώσεις. Προτιμώ έναν κλέφτη αλλά όχι έναν ναζιστή να βάλω στο σπίτι.
Θεωρώ πως οι εκ της επαρχίας ορμώμενοι έχουμε πατήσει κατά καιρούς σε μικροαστικά μονοπάτια. Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας ένα από τα κομμάτια του παρελθοντικού μικροαστισμού σας.
Μεγάλωσα σε μια συγκροτημένη αγροτική οικογένεια. Δεν χρωστούσε πουθενά, έφτιαξε περιουσία έντιμα και νοικοκυρεμένα, είχαμε να φάμε και να ντυθούμε αξιοπρεπώς. Ένα εξαιρετικό μοντέλο διαβίωσης της δεκαετίας 60-80- που ήρθε μετά το «ευρωπαϊκό όραμα» και το ευρώ και το τίναξε στον αέρα μαζί με τις ηθικές και οικονομικές δομές. Αν υπήρξα «μικροαστός» ήταν στο οργανωμένο τότε περιβάλλον του χωριού μου. Σήμερα ζω σε μια κατακερματισμένη κοινωνία όπου πασχίζω να επαναπροσδιοριστώ.
Ποια είναι η σχέση σας με αυτό το δημιούργημα που ονομάζεται χρόνος;
Ο χρόνος μου είναι των βιβλίων. Οι χρονιές μου είναι τα διαστήματα της έκδοσης των βιβλίων. Ανάμεσά τους βιώνω κάτι παράξενα σπαράγματα μνήμης, αναπόλησης και ονειρικών αποδράσεων.
Αφού σας ευχαριστήσω για την όμορφη κουβέντα μας θα ήθελα μια ευχή – συμβουλή – προτροπή – παραίνεση από τον δημιουργό προς όλους αυτούς τους απελπισμένους νέους που σκέπτονται να στραφούν προς το εξωτερικό για να επιβιώσουν…
Να είναι ο εαυτός τους. Έχουν το μεγάλο προνόμιο ότι είναι νέοι, κουβαλάνε το πείσμα και το όνειρο μαζί. Ας αλλάξουν αυτοί τις δομές, ας δράσουν διαφορετικά, ας φέρουν την ουτοπία στο προσκήνιο. Κι εμείς μαζί τους. Μπορούν επίσης να βρούνε τρόπους εναλλακτικούς ώστε να μείνουν κι εδώ, στη χώρα μας. Φαντασία και επιμονή. Και να μη ξεχνάνε τη γλώσσα μας. Αυτή δεν μας έφταιξε. Η ανορθογραφία και η αμορφωσιά του παρελθόντος τώρα πληρώνεται ακριβά.
INFO
Το μυστικό της Έλλης
Θεόδωρος Γρηγοριάδης
Εκδόσεις Πατάκη 2012
Σελ. 272, Τιμή € 14,00
ΒΙΟ
Ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι Παγγαίου του νομού Καβάλας το 1956. Σπούδασε αγγλική γλώσσα και φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εμφανίστηκε στον χώρο της ελληνικής πεζογραφίας το 1990 με το μυθιστόρημα “Κρυμμένοι άνθρωποι”. Ακολούθησαν η συλλογή διηγημάτων “Ο αρχαίος φαλλός” και τα μυθιστορήματα “Ο ναύτης”, “Ο χορευτής στον ελαιώνα”, “Τα νερά της Χερσονήσου”, “Το Παρτάλι”, “Έξω απ’ το σώμα”. Την τριετία 1999-2003 διοργάνωσε σειρά λογοτεχνικών σεμιναρίων στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών. “Το Παρτάλι” εκδόθηκε στη Γαλλία, την άνοιξη του 2003, από τις εκδόσεις “AlterEdit” και παρουσιάστηκε ως θεατρικός μονόλογος στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2011. Η “Δεύτερη γέννα”, ανέβηκε ως θεατρικός μονόλογος στο Φεστιβάλ Αθηνών και Καβάλας το 2009. Η συλλογή διηγημάτων “Χάρτες” ήταν υποψήφια για το Βραβείο Διαβάζω 2007 και ο “Παλαιστής και ο δερβίσης” για το Athens Prize for Literature του περιοδικού “(δέ)κατα”, για το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2011 και το Βραβείο Αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ. Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και στα ολλανδικά. Το μυθιστόρημα “Αλούζα, χίλιοι και ένας εραστές” θα κυκλοφορήσει στα αραβικά το 2013. Ζει στη Νέα Σμύρνη και διδάσκει αγγλικά στη μέση εκπαίδευση. Σελίδες για τον συγγραφέα φιλοξενούνται στο διαδίκτυο, στο www.serrelib.gr (Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών).
* *Ο Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος είναι συγγραφέας και καθηγητής στο Λύκειο του Αμερικανικού Κολλεγίου “Ανατόλια” στη Θεσσαλονίκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου