Ο μοιραίος έρωτας της Άσσια Ουέβιλ με τον Τεντ Χιουζ

ΓΕΟΥΝΤΑ ΚΟΡΕΝ και ΕΪΛΑΤ ΝΕΓΚΕΒ

Στη σκιά μιας άλλης

Ο μοιραίος έρωτας της Άσσια Ουέιβιλ με τον Τεντ Χιουζ

Μετάφραση: Μαρία Φακίνου

Εκδόσεις Πατάκη 2007

Η Άσσια Ουέβιλ ήταν η γυναίκα που διέλυσε τον γάμο του πιο διάσημου ζευγαριού ποιητών στον 20^ο αιώνα. Του Τεντ Χιουζ και της Σύλβιας Πλαθ. Και όχι μόνον. Στα έξη χρόνια της σχέσης της με τον Τέντ Χιουζ απέκτησε και μια κόρη την Σούρα που φρόντισε να την «πάρει» μαζί της αυτοκτονώντας με τον ίδιο τρόπο που αυτοκτόνησε και η Σύλβια Πλαθ, η αντίζηλος, η γυναίκα που την καθόρισε όχι μόνον στη ζωή αλλά και στο θάνατο. Και όμως, η Άσσια, η εξωτική κοσμοπολίτισσα και καλλιεργημένη ερωμένη του Τεντ Χιουζ παρέμενε μια ζωή στο περιθώριο, διαγραμμένη, εξαφανισμένη και μάλιστα προσχεδιασμένα όπως αποκαλύπτουν οι δύο συγγραφείς του βιβλίου.

Η Άσσια γεννήθηκε το 1927. Οι ρίζες της από την μεριά του εβραίου πατέρα της ήταν ρωσικές και γερμανικές από την πλευρά της μητέρας της. Η οικογένεια Γκούτμαν ζούσε στο Βερολίνο όταν, το 1933, οι απειλές των ναζιστών

τους εξανάγκασε να φύγουν στην Πίζα της Ιταλίας και από εκεί να μετακομίσουν στο Τελ Αβίβ για πιο σιγουριά παρά το γεγονός ότι ο γιατρός Γκούτμαν δεν αισθανόταν δεμένος με τον ιουδαϊσμό.

Η Άσσια, που μιλούσε τέσσερις γλώσσες και αισθανόταν διχασμένη φυλετικά, από μικρή είχε ξεσπάσματα οργής και ο πατέρας της την ηρεμούσε με ενέσεις. Πανέμορφη και θαρραλέα κέρδισε την καρδιά των Βρετανών αξιωματικών που βρίσκονταν στην Παλαιστίνη κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Ο Τζον Στηλ ήταν ο εφηβικός της έρωτας και η ελπίδα της να ξεφύγει στην Βρετανία. Γράφτηκε στην Σχολή Καλών Τεχνών στο Λονδίνο και το 1952 συνάπτει τον πρώτο της γάμο με τον Τζον Στηλ, σε μια δύσκολη οικονομικά συμβίωση. Όταν ο Στηλ αποφασίζει να εργαστεί στον Καναδά η Άσσια κάνει την πρώτη απόπειρα αυτοκτονίας, τον ακολουθεί στον Καναδά για να τον εγκαταλείψει για το Ντικ Λήψι, τον δεύτερο σύζυγό της.

Η Άσσια κέρδιζε γάμους και διαζύγια, προκλητικά, εγωκεντρικά, χωρίς να χάνει την απέραντη γοητεία της. Μέσα στο γκριζωπό Λονδίνο εκείνη ξεχώριζε με τα κόκκινα και μοβ ρούχα της, εκθαμβωτική, χόρευε ανατολίτικους χορούς και τραγουδούσε κερδίζοντας εντυπώσεις. Στην Βρετανία παραμέρισε τις παλιότερες εθνικές και κοινωνικές της ταυτότητες και υιοθέτησε την βρετανική ταυτότητα. Διάβαζε με μανία, παρίστανε την πλούσια και εξακολουθούσε να προσελκύει τους άντρες, όπως τον Ντέιβιντ Ουέβιλ που, βλέποντάς την πάνω σε ένα πλοίο, θαμπώθηκε από την ακτινοβολία της. Ο Ντέιβιντ ήταν ποιητής και η Άσσια ένιωθε πιο καλλιτεχνικά κοντά του διατηρώντας πια ένα ερωτικό τρίγωνο εν γνώσει και του συζύγου της. Η αγαπημένη της λογοτεχνική ηρωίδα, η Άννα Καρένινα, επέστρεφε στο κορμί της που το περιέφερε σε λογοτεχνικές συντροφιές.

Στο μεταξύ η Άσσια, διαζευγμένη πια, ακολούθησε τον Ντέιβιντ Ουέβιλ στη Βιρμανία, όπου εργαζόταν, και τον παντρεύτηκε στο Ραγκούν το 1960. Επιστρέφοντας στο Λονδίνο εργάστηκε ως κειμενογράφος σε μια διαφημιστική εταιρεία και μάλιστα πολύ πετυχημένα. Συνεργάτες και φίλοι της τότε ήταν οι συγγραφείς Φέυ Ουέλντον και ο Ουίλαμ Τρέβορ. Όμως άρχισε να γίνεται πιο επιθετική και παράλογη. Κάποια στιγμή αποπειράθηκε να μαχαιρώσει τον πρώτο της σύζυγο με ένα βιρμανικό μαχαίρι. Την εποχή εκείνη ο Τεντ Χιουζ και η Σύλβια Πλαθ αποφάσισαν να ζήσουν στο Ντέβον και θέλησαν να υπενοικιάσουν το διαμέρισμά τους στο Λονδίνο. Το ζεύγος Άσσια-Ντέιβιντ πήγαν τυχαία να δούνε το σπίτι κι έτσι ξεκίνησε η μοιραία διάλυση των δύο σπιτικών. Ο Χιουζ και η Πλαθ είχαν αποκτήσει ήδη το δεύτερο παιδί τους και εκείνη ταλανιζόταν ανάμεσα στον ρόλο της επιφορτισμένης συζύγου και της χαρισμαστικής ποιήτριας. Ο Χιουζ μαγεύτηκε από την Άσσια, την γυναίκα με τις πολλαπλές ταυτότητες και την «πειραγμένη» προφορά, που θύμιζε κάτι από την Σοφία Λόρεν και την Ελίζαμπεθ Τέηλορ. Τα δυο ζευγάρια ξαναβρέθηκαν στο σπίτι των Χιουζ-Πλαθ, στο Ντέβον, μια φιλική επίσκεψη που κατέληξε σε τραγωδία.

Η Πλαθ κατέγραφε στα ημερολόγιά της το χρονικό της μοιχείας και πάνω στην υστερία της έκαψε τις επιστολές του Χιουζ. Ο Ντέιβιντ επίσης, απατημένος από την Άσσια, αγρίεψε παρά τον μειλήχιο χαρακτήρα του και αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Το κουαρτέτο σπαρασσόταν από έρωτα και οργή και μάλλον ο Τεντ Χιουζ έδειχνε περισσότερο αλώβητος. Εγκατέλειψε την Πλαθ και άφησε έγκυο την Άσσια. Ακολούθησε η τραγική αυτοκτονία της Σύλβια Πλαθ, χωρίς όμως να βρεθούν ποτέ τα ημερολόγιά της αφού ο Χιουζ φρόντισε να τα εξαφανίσει. Η Άσσια μετακόμισε στο διαμέρισμα όπου έζησε η Σύλβια και άρχισε να ζει τον ρόλο της Ρεβέκας.

Η ζωή με τον Τεντ κυλούσε με βίαιο έρωτα εκ μέρους του, με πολύ διάβασμα και ζωγραφική από τη μεριά της. Όμως το πνεύμα της Σύλβιας περιφερόταν παντού, η Lady Lazarus ανασταινόταν στους εφιάλτες της. Η Άσσια διάβαζε τα βιβλία της, υπέγραφε κάτω από την δική της υπογραφή, κοιμόταν στο κρεβάτι της. Ο Χιουζ, ο μεγάλος κυνηγός και γητευτής, δεν παραμέλησε ούτε και τότε τις παράλληλες ερωτικές σχέσεις.

Η Σύλβια Πλαθ, μετά θάνατον, έγινε λογοτεχνικό ίνδαλμα στις ΗΠΑ, και όσο η παρουσία της νεκρής συζύγου λάμπραινε τόσο η Άσσια βυθιζόταν στην απόγνωση και την μοναξιά. Άρχισε να διαγράφει οτιδήποτε θύμιζε την άλλη, και επαναλάμβανε μια παλιότερη απειλή της: «θα αυτοκτονήσω στα σαρανταδύο». Εθισμένη στον Τεντ, από Μούσα, που δεν τον ενέπνεε, κατέληξε σε Μήδεια. Ξάπλωσε στην κουζίνα με την μικρούλα Σούρα, αφού την πότισε πρώτα ηρεμιστικά, και άνοιξε το γκάζι. Ο θάνατός τους δεν καταγράφηκε σε καμμία εφημερίδα της Βρετανίας. Το ίδιο σχεδόν είχε συμβεί και με την Σύλβια. Όταν μετά τον θάνατο του Χιουζ ανοίχτηκε το αρχείο του, στο Πανεπιστήμιο Έμορυ, η Άσσια δεν φαινόταν πουθενά. Προφανώς την είχε «εξαφανίσει» από την εποχή που αποκαλούσε το παιδί του «το παιδί της Άσσιας». Ο Χιουζ πήρε στην κατοχή του όλα τα ημερολόγια της Άσσια και μόνον το 1990 σε μία ποιητική συλλογή του ανιχνεύθηκαν τα ίχνη της σε κάποια υπονοούμενα.

Μετά τον θάνατο της Άσσια πολλαπλασιάστηκαν οι ψίθυροι ειδικά στους λογοτεχνικούς κύκλους. Η καλλιτεχνική περσόνα του πολυβραβευμένου Χιουζ και τα εξαφανισμένα αρχεία είχαν δημιουργήσει ένα φίλτρο αποσιώπησης. Για την υπόθεση έγραψε πρώτα μια Αμερικανίδα φεμινίστρια το 1972, ενώ το 1987 άλλος ένας Αυστραλός δημοσιογράφος αποκάλυψε το χρονικό της τραγωδίας. Το 1998 στα «Γράμματα Γενεθλίων» ο -άρρωστος πια- Τεντ Χιουζ απαντούσε σε ερωτήματα απευθυνόμενος και πάλι στην Σύλβια. Η υστεροφημία του δεν σήκωνε άλλη γυναίκα, πόσο μάλλον την Άσσια Ουέβιλ που ούτε την παντρεύτηκε και ούτε μπόρεσε να γίνει μια διάσημη ποιήτρια του βεληνεκούς της Σύλβιας Πλαθ.

Οι συγγραφείς του βιβλίου επί είκοσι χρόνια ερεύνησαν και μίλησαν με δεκάδες φίλους και συγγενείς. Μίλησαν και με τον ίδιο τον Τεντ Χιουζ το 1996 σε μια σπάνια συνάντηση μαζί του. Προσπάθησαν να αποκαταστήσουν την Άσσια, όχι σαν μια δαιμονισμένη ερωμένη αλλά σαν μια ζωντανή προσωπικότητα που έδρασε και έζησε δίπλα στον αναγνωρισμένο ποιητή και δεν άξιζε τον παραμερισμό. Όπως λέει και η Φευ Ουέλντον «και οι δυο ταλαντούχες γυναίκες πέθαναν από έρωτα, όχι από κατάθλιψη». Τότε πέθαινες από έρωτα για έναν άντρα και ειδικά για έναν ποιητή που ταυτιζόταν με την ιδιότητα του σαμάνα. Ανάμεσα στα πρόσωπα της τραγωδίας η μικρούλα Σούρα είναι η πιο αδικημένη αφού στερήθηκε τη δυνατότητα να αποκτήσει κι εκείνη τη δική της βιογραφία.

Το βιβλίο διαβάζεται μονορούφι, μόνον που θέλει ανάσες για να ξεφύγεις από την θλίψη και την ένταση. Ανατρέξτε στο περιοδικό ΠΟΙΗΣΗ (τεύχος 12), ξαναδείτε την «Σύλβια» (2003) με την Γουίνεθ Πάλτρουο και τον Ντάνιελ Κρέγκ. Στην μοιραία συνάντηση των δύο ζευγαριών, στο Ντέβον, σε μια δεκάλεπτη σκηνή, η «Άσσια» κλέβει την παράσταση. Ποια ήταν αυτή η ηθοποιός; Ψάχνοντας, μάθαμε ότι είναι η Αμίρα Κοσάλ, κουρδικής και ρωσικής καταγωγής, μοντέλο της Σανέλ.

Η αληθινή, Εβραιορωσογερμανίδα, Άσσια δικαιώνεται έστω και αργά. Για όσους λένε ότι η ζωή είναι σαν μυθιστόρημα αδικούνε τους ανθρώπους. Γιατί η ζωή είναι σαν τη ζωή και η συνταρακτική βιογραφία της Άσσια το δικαιώνει.

ΝΕΑ, βιβλιοδρόμιο, 25 Οκτωβρίου 2007