Το πέρασμα στην Ξάνθη

Ξάνθη 1978-2008

Ακριβώς τριάντα χρόνια πέρασαν από εκείνο το καλοκαίρι που έφτασα στην πόλη χαράματα με ένα λεωφορείο του ΚΤΕΛ από τη Θεσσαλονίκη, αναζητώντας δύο φίλους συμφοιτητές. Περίμενα να ξημερώσει για τα καλά, να μπω στο επόμενο λεωφορείο και να τους βρω σε ένα μικρό παραλιακό χωριό, ένα βιότοπο, φύση, δέντρα, ακτές καθαρές, άδειες.

Γέμισε ο τόπος φίλες, φίλους, οικογένειες, γείτονες.

Έμεινα για πάντα εκεί με το μυαλό και την ψυχή, στην πόλη, στα βουνά, στα χωράφια, στα αμπέλια, στους μπαχτσέδες.

Το 1986 διορίστηκα καθηγητής σε γυμνάσια και λύκεια. Ο Πολύσιτος στον κάμπο, τα Άβδηρα να ακουμπάνε στην αρχαία πόλη και το κλειστό λιμανάκι με το ουζερί, τα Πομακοχώρια με τους λιγοστούς μαθητές.

Η πρώτη αίσθηση της μειονότητας καθώς ανυψώνονταν οι μπάρες στο 14ο και 21ο χιλιόμετρο για να περάσει το ταξί των καθηγητών.

Το σπίτι μου στη Σάρδεων, ψηλά, να βλέπει τη Θάσο, να φυσάνε οι αγέρηδες-σκληροί χειμώνες στην πόλη.

Η παλιά πόλη, ο τελευταίος κινηματογράφος, το παζάρι του Σαββάτου. Ταβέρνες, καφετερίες, παρακμασμένες ντίσκο. Φαντάροι, στρατόπεδα, φυλάκια, διασταυρούμενες μοναξιές. Η ταβέρνα στο Πετροχώρι με τα τρία κορίτσια-τρεις «Ευδοκίες» μαζί.

Διαβάσματα και πρώτες γραφές. Οι «Κρυμμένοι άνθρωποι» εδώ γράφτηκαν. Τα ξεχασμένα ποιήματα ανάσες κατανόησης, έκφρασης. Το υλικό μέσα μου διαμορφωνόταν. Εδώ δεν ήξερα τι σημαίνει «βγάζω βιβλίο», ήξερα τι σημαίνει «γράφω» καθημερινά, προσωπικά, εσωτερικά, μυστική γραφή όμως έτοιμη να προδοθεί.

Τρία χρόνια στην πόλη ήταν γεμάτα, καθοριστικά. Έφυγα θλιμμένος και αβέβαιος για την επόμενη μεγάλη πόλη, την πρωτεύουσα.

Απόψε θα ξαναδώ τους φίλους, παλιούς και καινούργιους. Δεν θα είναι μια απλή παρουσίαση ενός βιβλίου. Θα είναι μια συνάντηση με κουβέντες και λίγα διαβάσματα.

Εδώ δεν χρειάζονται παρουσιαστές και κριτικοί. Όλοι μαζί το γράψαμε το βιβλίο, όλοι μαζί το διαβάζουμε και το ζούμε.