η περιπλανώμενη της ερήμου
Πολλές διάσημες γυναίκες ζήσανε μια έντονη και απόκρυφη ζωή όμως η Ιζαμπέλ Έμπερχαρντ τις ξεπέρασε όλες με τις περιπέτειες της και τα γραπτά της. Λίγο πριν τον θάνατό της έλεγε: «Κανείς δεν έζησε περισσότερο από μένα την κάθε μέρα, κανείς δεν εξαρτιόταν τόσο από την τύχη». Υπήρξε εξώγαμο παιδί του Αλέξανδρου Τροφιμόσκι, που την μεγάλωσε με την σκληραγωγία των αγοριών, την έντυνε επιδεικτικά με αγορίστικα ρούχα και την γαλουχούσε με τις αναρχικές θεωρίες του φίλου του Μπακούνιν. Εκείνη μεγαλώνοντας δεν λογάριασε κανέναν και ξεκίνησε την δική της πορεία δραπετεύοντας απ’ τον ευρωπαϊκό αέρα που την έκανε να ασφυκτιά. Στην αρχή έπεισε την μάνα της να πάνε στην Αλγερία όπου ασπάστηκαν τον ισλαμισμό. Όταν την έχασε έζησε για λίγο στην Τύνιδα. Οι Γάλλοι ποτέ δεν συμπάθησαν μια Ελβετίδα, που γεννήθηκε στην Γενεύη το 1877, με ρώσικες ρίζες. Την θεωρούσαν σπιούνο και αντίπαλο στους επεκτατικούς σχεδιασμούς τους. Εκείνη ζούσε ανάμεσα στους άποικους, μεθώντας με την ζωή και τον έρωτα, κάπνιζε κιφ και ταμπάκο, πάλευε με τους στρατιώτες και κάποιους τους πήγαινε σπίτι της.
Όταν απέμεινε χωρίς την κληρονομιά του πατέρα της επέστρεψε στην Τύνιδα και άρχισε να ταξιδεύει νότια στις ερήμους ανάμεσα στις φυλές των νομάδων. Αυτή τη φορά είχε μια αποστολή να επιτελέσει για να κερδίσει κάποια χρήματα: να ερευνήσει πώς δολοφονήθηκε ένας μαρκήσιος Γάλλος, στη νότια Τυνησία, η σύζυγος του οποίου χρηματοδότησε το ταξίδι της. Με την φορεσιά Άραβα καβαλάρη, με το όνομα Μαχμούτ Εσαντί και με συνοδό έναν νεαρό Αλγερινό, τον Σλιμέν, άρχισε να εξερευνά τις ερήμους. Μυήθηκε στην απόκρυφη αίρεση των Καντριγιά, μιας αδελφότητας των Σούφι κι έτσι βρέθηκε να έχει αντιπάλους ακόμη και ανάμεσα στους αδελφούς μουσουλμάνους. Αυτοί δεν αμφέβαλλαν για το φύλο της και την αποδέχτηκαν, οι Γάλλοι όμως δεν έπαψαν να την διώκουν. Αναγκάστηκε να γυρίσει στην Μασσαλία όπου δούλεψε ως αχθοφόρος στο λιμάνι. Εκεί την βρήκε και την παντρεύτηκε ο Σλιμέν και έτσι απόκτησε την γαλλική υπηκοότητα.
Ξαναγύρισε στη Βόρεια Αφρική και έγινε ανταποκρίτρια μιας γαλλόφωνης ανατρεπτικής εφημερίδας του Αλγερίου. Έγραφε πυρετωδώς και ταξίδευε με κάθε είδους αντιξοότητες. Αρρώσταινε αλλά δεν εγκατέλειπε την πορεία της. Η απεραντοσύνη της αρχαϊκής ερήμου έγινε ο δικό της παράδεισος. Γυναίκα με δύναμη και θάρρος, με ψυχή ανικανοποίητου παιδιού, καλλιτέχνιδα των οριακών καταστάσεων αλλά με εκπληκτική συγγραφική ευαισθησία, περιφρόνησε τις κοινωνικές συμβάσεις και τα ευρωπαϊκά ήθη, πολέμησε ενάντια σε κάθε είδους φραγμούς. Η τέχνη, η εθνογραφία και η επιστήμη κέρδισαν με το έργο της. Πρόλαβε να αφήσει πίσω της ημερολόγια και διηγήματα που διαβάστηκαν και αγαπήθηκαν. Το τελευταίο της βιβλίο διασώθηκε, μουσκεμένο, ύστερα από μια πλημμύρα σε ένα χωριό της Αλγερίας. Εκείνη, που περιπλανώταν σε άνυδρες εκτάσεις, βρέθηκε κάτω από τα ερείπια ενός σπιτιού που το παρέσυραν ορμητικοί χείμαρροι. Ήταν μόλις εικοσιεπτά ετών, το 1904.
Στα ελληνικά:
Ιζαμπέλ Έμπερχαρντ «Με την άμμο στα μάτια». Ανθολογία από το σύνολο του έργου της και τα ημερολόγιά της. Με επίμετρο από την μεταφράστρια Λήδα Παλλαντίου. Εκδόσεις Νάρκισσος 2005.
Ιζαμπέλ Έμπερχαρντ «Αναζητώντας τη λήθη». Επιλογή διηγημάτων με πρόλογο του Πωλ Μπόουλς. Μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου. Εκδόσεις Απόπειρα 2001.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Passport Νοεμβρίου 2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου