Γράφει ο Θόδωρος Γρηγοριάδης
Σε έναν από τους παλαιότερους ιστορικούς δρόμους του Σίδνεϊ διαδραματίζεται το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή. Στην οδό Γκλιμπ Πόιντ, πρωτοήρθαν Έλληνες και Ιταλοί, άνοιξαν μαγαζιά, και στο πέρασμα του χρόνου έγινε πέρασμα και καταφύγιο πολλών εθνικοτήτων. Ξενόφερτοι, εκκεντρικοί, εκπατρισμένοι, παραβατικοί. Κάθε χαρακτήρας και μια ιστορία, κάθε ιστορία και ένα κεφάλαιο.
Μέσα από την πρωτογονική του μοναδικότητα, όπως τη χαρακτηρίζει ο συγγραφέας, ο Δρόμος εκπροσωπεί τη νέα ήπειρο με τις αντιφάσεις, τις ευκαιρίες, την επαναδιατύπωση παλαιογενών αντιλήψεων. Ο παλιός εαυτός εδώ καταστρέφεται και αναδομείται με αναπάντεχες προσμίξεις φυλών και νοοτροπιών. Οι χαρακτήρες του Καραλή επαναδιαπραγματεύονται τις θεωρίες και τα σοφίσματα του παλιού κόσμου, σαρκάζουν τις μεταμοντέρνες αφηγήσεις. Στο διαχρονικό χωνευτήρι, ξεστομίζονται φιλοσοφικά ρητά, γίνονται παραπομπές σε αποκρυφιστικά βιβλία, σε μεσαιωνικά και κωδικοποιημένα χειρόγραφα, σε μυστικές βιβλιοθήκες, σε οραματικά και παραληρηματικά συμβάντα όπου ο Δάντης, ο Μπλέικ και ο Βιργίλιος τρεκλίζουν στα πεζοδρόμια του Δρόμου προφητεύοντας. Στη μέση της οδού, στις άκρες των πεζοδρομίων, κάτω από τη γέφυρα ή κοντά στις προβλήτες σωριάζονται θρυμματισμένα σώματα, ξεψυχούν μεθυσμένοι άγγελοι που θέλησαν να πετάξουν και τσακίστηκαν επί της γης.
Ο βέλγος Πασκάλ που έχει το καφέ, εραστής της μάνας του, ο κρεοπώλης Κον από τη Σάμο, ο Πιτ ο μαύρος, η Κάρολ που ζει επαιτώντας, ο φιλόσοφος Στιβ, ο χίπης Όμπι, γκουρού των κοινοβίων της δεκαετίας του ’60 με τις εννέα γυναίκες. Ο Άλκης, το κακοποιημένο αγόρι από τη Βόρεια Ελλάδα, που τον πάσαραν ο αδελφός και ο πατέρας του στους άντρες των γειτονικών χωριών, ο Απόλλωνας που εκδιώχθηκε από την Κωνσταντινούπολη το ’55 και άκουγε Ζεκί Μουρέν, ο Τζόζεφ που ντυνόταν Λόρα και βρέθηκε σφαγμένος, ο Μαρωνίτης Σαρμπέλ, μεγαλόπνοος ποιητής χωρίς έργο, ο εβραίος Μεναχέμ που δραπέτευσε από το Ιράκ. Στην Αυστραλία, στο Σίδνεϊ, στον δρόμο Γκλιμπ Πόιντ, στον αχανή μακρόκοσμο και μικρόκοσμο μαζί, όλοι και όλες συναντιούνται και συνευρίσκονται, αλλά και χάνονται ανεξήγητα, ξεχνάνε το παρελθόν αλλά και ξεχνιούνται, σαν να τους καταβροχθίζει ο Δρόμος που κατά καιρούς αποκτάει μια μετα-αποκαλυπτική διάσταση στα τρελαμένα μάτια και τις διαταραγμένες συνειδήσεις τους. «Το περπάτημα στον Δρόμο μεταμορφώνει τα πάντα σε αποκάλυψη».
Και ανάμεσά τους ο ξενιτεμένος Μίστερ Γκρικ, αδιόρατος συνδετικός κρίκος που, αντί να εδραιώνει τη συγγραφική του περσόνα, αποσύρεται από το αφηγηματικό κέντρο και υπερίπταται ως φτερωτός άγγελος της Ιστορίας. Η πολυεστιακή αφήγηση οδηγεί σε ένα πολυφωνικό κρεσέντο φωνών και φευγαλέων δράσεων που μετακυλίονται από τη μια ιστορία στην άλλη. Το βιβλίο διαχωρίζεται σε δύο μέρη, δύο πράξεις, πρόζα και ποίηση, πεζό και ωδή. Βασικό, όμως, μοτίβο παραμένει ο ξεριζωμός των ανθρώπων, όπου το μοναδικό τους λιμάνι είναι το σώμα τους. Τον τρόπο που επιλέγει να αναπτύξει το θέμα του ο συγγραφέας τον αποκαλεί, στον επίλογο, «διαισθητικό ρεαλισμό».
Ο Βρασίδας Καραλής, καθηγητής Βυζαντιών και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, διδάσκει τα ελληνικά γράμματα στο εξωτερικό, μελετάει συστηματικά τον Καζαντζάκη, τον Σολωμό κ.ά., έχει επιμεληθεί τόμους για φιλοσόφους (Χάιντεγκερ, Άρεντ, Καστοριάδης), γράφει βιβλία για τον ελληνικό κινηματογράφο και υβριδικά πεζά, με το προνόμιο να σκέφτεται και να γράφει και στις δύο γλώσσες. Το πρόσφατο Σφερδούκλια στο κεφάλι, τα ιστορήματα της Διονυσίας (εκδ. Δώμα) αναφέρεται στη γιαγιά του στην Κρέστενα, στις ρίζες του, και είναι γραμμένο στα ελληνικά. Τα Μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ μεταφράστηκαν όμορφα από τη Σοφία Τρουλλινού. Η ελληνική έκδοση είναι αφιερωμένη στον Ρόμπερτ Τζόζεφ Μήντερ, τον αδικοχαμένο του σύντροφο για τον οποίο έγραψε το σπαρακτικό κείμενο Αποχαιρετισμός στον Ρόμπερτ (μτφ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. LIFO)[1]. Έχοντας μεγάλα αποθέματα φιλοσοφικής παιδείας και παίδεψης στα γράμματα, ο Βρασίδας Καραλής μάς δείχνει τον δρόμο να βαδίσουμε πάνω στα δικά του «μονοπάτια των τραγουδιών».
Σημείωση:
1. https://epohi.gr/articles/epistolh-pollon-dakryon/
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ΕΠΟΧΗ των βιβλίων τον Οκτώβριο 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου