' Ένα podast

 Με την Κυριακή Μπεϊόγλου μιλήσαμε για βιβλία, για το "Τραγούδι του πατέρα" και άλλα πολλά. 

Γράφει η ίδια:

"Μιλά για το πώς είναι να είσαι δάσκαλος στον Έβρο και για την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη ως το μεγάλο άνοιγμα προς την Ευρώπη. Μιλά για τους ήρωες του και το θρυλικό «Παρτάλι» αλλά και την επίθεση που δέχτηκε για το «Γιατί πρόδωσα την Πατρίδα μου» από όσους έμειναν στον τίτλο χωρίς να έχουν διαβάσει το βιβλίο. Παράλληλα, εξομολογείται την ιστορία πίσω από «Το τραγούδι του πατέρα». Μια απολαυστική κουβέντα που θα θυμάμαι?.

Ακούγεται εδώ.

'Ενας χαιρετισμός για τον Ζακ

 

Ένα μικρό, "χειροποίητο" βίντεο στη μνήμη του δολοφονημένου Ζακ. 

https://www.youtube.com/watch?v=OXcDKjIZ9dc

Απόσπασμα από το "Παρτάλι"

"...MIA BΔOMAΔA APΓOTEPA, και ενώ ο Μάικ διάβαζε από την αρχή τα "Ανεμοδαρμένα ύψη", γιατί ήθελε να το προτείνει να ανέβει στην "Μπανάνα" ως παράσταση δωματίου που θα κρατούσε (ανάγνωση και δράση μαζί) έξι συνεχόμενες ώρες, πάνω στο ξεψύχισμα της Κάθριν, πετάχτηκε όρθιος. Σε πρώτη φάση, σκέφτηκε να γράψει ένα ποίημα, όμως η εσωτερική του δόνηση ήταν ακόμη πιο ισχυρή και ίσως οφειλόταν στο ότι έπινε δέκα φραπέδες τη μέρα για να μπορεί να ξενυχτάει. Η εγκαρτέρηση έδινε θέση στην έξαψη. Σε δεύτερη φάση, πήρε ένα ψαλίδι και έκοψε λίγα μαλλιά από το μέτωπο, άκουσε το “Speed of life” από την κασέτα που του είχε ταχυδρομηθεί από το Άμστερνταμ με την ένδειξη «επείγον: David Bowie» και βγήκε στην ταράτσα.

Με μισόκλειστα μάτια, προσπάθησε να σκεφτεί πού μπορεί να βρισκόταν ο αληθινός "Πύργος των Καταιγίδων". Έριξε μια ματιά γύρω γύρω στις γειτονιές της πόλης. Μιας πόλης που βάσταγε ακόμη μυστικά. Μπροντέ μου, μα την αλήθεια, πώς δεν είχε σκεφτεί το αυτονόητο! Ένας είναι ο πύργος! Γύρισε το κεφάλι προς το λιμάνι. Λαμπύριζε.

Έγειρε πάνω από τα κάγκελα της ταράτσας και άπλωσε τα χέρια του, πτερύγια πίστης και αυτοπεποίθησης. Σαν αεράκι βρέθηκε να πετάει, παρακάμπτοντας κτίρια, στέγες, ταράτσες, δρομάκια και γειτονιές. Πετούσε χαλαρά πάνω από την πόλη, όπως οι φιγούρες στους πίνακες του Σαγκάλ, ώσπου προσγειώθηκε στην ταράτσα του Πύργου του Λιμανιού...."

ΤΟ ΠΑΡΤΑΛΙ, σελ. 322 (ΠΑΤΑΚΗΣ 2001) 

Alberto Garlini. "Όλοι θέλουν να χορεύουν"

 1.

“Όλοι θέλουν να χορεύουν”, μάλλον θέλανε κάποτε περισσότερο από σήμερα. Το μυθιστόρημα του Ιταλού συγγραφέα Alberto Garlini (1969) το είχα στα αδιάβαστα όταν πρώτος ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης  ("Largo", εκδ.Πόλις) επεσήμανε κάποια κοινά στοιχεία με την “Ζωή μεθόρια” σε μια ανάρτησή του στο fb. 

“Είναι μια ευτυχής σύμπτωση να διαβάσει κανείς αυτά τα δύο βιβλία στη σειρά. Δύο διαφορετικές, αλλά κάπως συμπληρωματικές, καταβυθίσεις στη δεκαετία του 1980, η οποία φανερά διαμόρφωσε τους συγγραφείς τους. Περισσότερο εσωστρεφής και ερμητική η ελληνική εκδοχή της, του Θεόδωρου Γρηγοριάδη: τα σκοτεινά μπαρ της Θεσσαλονίκης, η παραμεθόριος της Θράκης που είναι ανοιχτή και κλειστή μαζί, οι Joy Division, ο θορυβώδης σοσιαλισμός και η εξατομικευμένη μελαγχολία. Η ιταλική, πάλι, του Alberto Garlini, κοσμοπολίτικη και φρενήρης, λυρική και ντεκαντάνς όπως η ντίσκο και τα κλαμπ της Ιμπίθα, η ξεχειλίζουσα σεξουαλικότητα και ο κομφορμισμός που ήρθε μαζί με την απομάγευση των 70s και το φόβο του AIDS. Όλα στοιχεία για τη δεκαετία του ’80, τη λαμπερή και σκοτεινή, που προετοίμασε τον κυνισμό και τις ευαισθησίες της δεκαετίας του ’90, της δεκαετίας δηλαδή που διαμόρφωσε τη δική μας γενιά και περιμένει τα δικά της αφηγήματα”.

Διάβασα με προσοχή το μυθιστόρημα και πράγματι οι δεκαετίες εβδομήντα και ογδόντα καθορίζουν τις ιστορίες, τους ήρωες και το αφηγηματικό πλαίσιο. Αν όμως η “Ζωή μεθόρια” κάλυπτε τη δεκαετία του ογδόντα κυρίως το “Παρτάλι” πηγαίνει μια δεκαετία πίσω. Εδώ τα δύο μυθιστορήματα έχουν ακόμη περισσότερα κοινά στοιχεία. Μια παρέα νέων ανθρώπων  διαμορφώνονται και αναλίσκονται στο πέρασμα της εποχής, πολιτικοποιημένη, ερωτική, ξέφρενη, με καθοριστική την παρουσία/θάνατο του Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Και στα δύο βιβλία υπάρχουν αναφορές στο έργο και στη ζωή του σκηνοθέτη και περιγράφονται σκηνές με απαγγελίες ποιημάτων από το ποιητικό του έργο και τον τραγικό του θάνατο και τα οποία παρατίθενται στα μυθιστορήματα. Τόση παζολινική σύμπτωση! 

Μάλιστα στο “Παρτάλι” ο όρος “παζολινικός” είναι καθοριστικός για την ερωτισμό και τον πολιτικό ακτιβισμό των ηρώων. Και στα δύο μυθιστορήματα δεν υπάρχει γραμμική αφήγηση ευνοώντας την αναστάτωση, την περιπλάνηση και την μεταμόρφωση που βιώνουν οι νέοι στις δύο μεσογειακές χώρες οι οποίες τις δεκαετίες εκείνες, κοινωνικά και ιδεολογικά ήταν περισσότερο κοντά στην ψυχή και στο πνεύμα.

2.

Ολοφάνερο ότι και στα δύο μυθιστορήματα υπάρχει έντονο θεωρητικό υπόβαθρο και διακειμενικότητα. Στο “Παρτάλι” η διαστρωμάτωση γίνεται με υλικό ποιητών και συγγραφέων της Θεσσαλονίκης, στο “Όλοι θέλουν να χορεύουν” σύμφωνα με το σημείωμα του συγγραφέα γίνεται μια ολική επ/αναφορά στο έργο του πρόωρα χαμένου Ιταλού συγγραφέα Πιέρ Βιτόριο Τοντέλι (1955-1991). 

Στα ελληνικά είχε κυκλοφορήσει το 1996 από τις εκδόσεις Δελφίνι το μυθιστόρημα “Ρίμινι”, εξαντλημένο πια. 

Μια αναζήτηση ακόμη έφερε στο ιντερνετικό φως μια διατριβή που εκπονήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης για το έργο του Τοντέλι: "Ο ΑΞΙΑΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΥ ΣΤΟΝ PIER VITTORIO TONDELLI ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΩΝ «ΕΤΕΡΟΤΟΠΙΩΝ» ΤΟΥ MICHEL FOUCAULT: ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ALTRI LIBERTINI ΚΑΙ CAMERE SEPARATE"

Με δεδομένο ότι κυκλοφορεί στο διαδίκτυο  μπορεί κανείς να τη διαβάσει ολόκληρη. Θα είχε ενδιαφέρον λοιπόν να διαβάζαμε και πάλι στα ελληνικά τον Τοντέλι που τόσο πολύ αποτέλεσε πρότυπο γραφής για τον Αλμπέρτο Γκαρλίνι.

Να παινέψω την θαυμαστή γλώσσα της μετάφρασης του Αχιλλέα Κυριακίδη.

To Παρτάλι και τα καρναβάλια

Miss Partales!

«Μ’ ανάγκασαν να είμαι ένα καρναβάλι. Την Καθαρή Δευτέρα στο χωριό έκαναν παρέλαση τα γκουλιάρια, έτσι τα λέγαμε. Έβγαιναν οι αρσενικοί κι έτρεχαν γυμνοί, με τις τσάπες και τις τσουγκράνες στα χέρια. Εγώ καθόμουν απ’ έξω, με τα κορίτσια και τις γυναίκες. Τσίριζαν και γελούσαν με τους ξεβράκωτους. Εγώ έκλαιγα τις Απόκριες, γιατί όλο τον χρόνο ήμουν καρνάβαλος. Θυμάμαι, μια φορά ντύθηκα με αντρικά ρούχα και πήγαμε ντυμένες εγώ, η Αλόη κι η Φρειδερίκη σε κάτι γείτονες. Αμέσως με κατάλαβαν πέθαναν από τα γέλια. Δε τους ξεγέλασα. Αχ, τώρα γελάω κι εγώ…

Με ανάγκασαν να είμαι κορίτσι. Δεν είχα γεννηθεί κοπέλα, μα την Παναγιά, believe me, ήμουν δεκατέσσερα και έβλεπα mixed όνειρα. Έκανα έρωτα με κορίτσια που ντύθηκαν αγόρια. Μπέρδευα τα sex. Μια νύχτα ξικατ’ρήθ’κα, πήγα να αλλάξω βρακί, το λέρωνα συνέχεια…να το κλάμα εγώ».

(Σελ. 440: μιλάει το «Παρτάλι»)

Η Σαλονίκη και το πριν/περήφανο Παρτάλι

...Καλά, κορόιδευε εσύ. Αν έβλεπες τον Έρικ με βρακί, θα σου κοβόταν η όρεξη, που σου είναι και κομμένη, απ’ ό,τι βλέπω... Εκείνο το βράδυ που ήρθε ο Έρικ – έξω χαλούσε ο κόσμος. Καταιγίδα, βροντές, αστραπές. O βαρδάρης λυσσομανούσε. Ξερίζωνε δένδρα, τα παντζούρια μας, πατ κιουτ, κομματιάστηκαν. Έσταζαν τα δωμάτια νερά. Το ξενοδοχείο άδειαζε μέρα με τη μέρα, μόνο για λίγες ώρες έρχονταν πια οι άνθρωποι, για να κάνουν σεξ. Γαμιστρώνας θα γίνει το ξενοδοχείο, γκρίνιαζε η Στελίνα. «Εσύ φταις» της έλεγα και ο Έρικ στεναχωριόταν. Ήταν ο μόνος κανονικός πελάτης. «Τι έχεις» του λέω. «Τι να έχω» μου λέει με σπασμένα ελληνικά, αλλά τώρα τα μιλούσε καλύτερα, γιατί διάβαζε ελληνικά βιβλία, «τώρα που θα χειμωνιάσει σκέφτομαι ότι πρέπει να αλλάξω σπίτι, να πάω να ζήσω κάπου σαν άνθρωπος. Έχει πολλή υγρασία εδώ μέσα».

Η μούχλα τού έφταιγε; Τότε κατάλαβα ότι εκεί μέσα στο ξενοδοχείο και εγώ και η Αλόη ζούσαμε σαν σε ίδρυμα. Κλεισμένοι πάλι από τον κόσμο, κι ας ήμασταν downtown, στα Λαδάδικα.

«Nα πας» του λέω. Τι να πω, έτσι που ήμουν, πώς να αντιδράσω, κοτζάμ αγόρι ντυμένος Ροσάνα Ποντεστά!

Μάικ! Άκου με και μην κοιτάς τριγύρω. Χέσε τον κόσμο, αγόρι μου. Shit! Άκου τι γυρίζει και μου λέει ο bastardάκος:

«Partales, ο μόνος λόγος που μένω εδώ μέσα είσαι εσύ. Μου αρέσεις. Χαίρομαι που σε βλέπω. Μάθε κάτι. Σε βλέπω σαν κορίτσι, όχι σαν αγόρι που είσαι στ’ αλήθεια, και αυτό με στεναχωρεί. Τρελαίνομαι από τη στεναχώρια. Γιατί να μην είσαι μια κοπέλα nοrmal...».

Η λέξη νορμάλ με τσάκισε. Και σήμερα που την ακούω χτυπάει καμπάνα εσπερινός στ’ αυτιά μου.

«Κι αν ήμουν σαν κορίτσι;» γυρνάω και τον ρωτάω.

«Αν ήσουν, δεν ξέρω, μπορεί και να σε ερωτευόμουν. Όμως δεν είσαι, Partales, δεν είσαι. Τι κρίμα».

Τι κρίμα!!

Και τότε, Μάικ, άκουσε, αγόρι μου, τη σκηνή, γιατί κανείς δεν έζησε τέτοιον έρωτα στην Ελλάδα και σ’ ολόκληρη την υδρόγειο, ούτε στο Ποτέ την Κυριακή, που είδαμε με τον Έρικ μια Δευτέρα. Πέφτει ο bastard στην αγκαλιά μου και κλαίει με λυγμό και οδυρμό. Nα ουρλιάζει αμερικάνικα και ελληνικά κι αρχελληνικά και να λέει: «Γιατί, γιατί δεν είσαι γυναίκα, γιατί δεν είσαι αληθινό κορίτσι; Θέλω να κάνω έρωτα μαζί σου!».

Nα κάνει έρωτα μαζί μου! Τέτοιο καημό δεν είδα στη ζωή μου, να με κάψουν τα δώδεκα Ευαγγέλια. Άκου τώρα τι ένιωσα εγώ. Παλιά, πριν από χρόνια, ένα πρωί κατάλαβα ότι μια μέρα θα πεθάνω. Το ένιωσα! Τρομοκρατήθ’κα! Είπα μέσα μου είναι αλήθεια. Μια μέρα θα πεθάνεις. Τώρα καταλάβαινα ότι κάποιος άλλος πέθαινε για μένα, επειδή δεν ήμουν αυτό που εκείνος περίμενε...

Ξεκόλλησα από πάνω του. Ήμουν είκοσι οκτώ χρονών και οκτώ μήνες just και είχα στο παθητικό μου το βιασμό του Βούλγαρου. Α, σημείωσε και κάτι: O Βούλγαρος ήταν tremendously sexy. Γαμησερότατος. Nα τ’ ακούς εσύ, που τον βγάλατε κακό στα θέατρα. Μπορεί οι Βούλγαροι να βάλανε φωτιές στα χωριά μας, αλλά αυτός έβαζε φωτιά σε ποδιές και σε κιλότες. Και να ’ταν μόνο αυτό, πουλάκι μου! Μόλις φύγαμε εμείς από το χωριό, μια άλλη, μεγαλύτερη κοπέλα, η Περσεφόνη, τον άρπαξε και έφυγαν. Βούιξε ο τόπος τότε. Και έφυγαν στην Αυστραλία, γιατί την γκάστρωσε. Και από τότε κανείς δεν τους ξανάδε. Φρουτ... τα πουλάκια μ’!!

Κούνησα κι εγώ το κωλαράκι μ’, δε λέω! Ζήλευα την Αλόη. Ήθελα να κάνω τα ίδια καμώματα! Nαι, ναι, τολμώ να ομολογήσω ότι τον προκάλεσα. Ό,τι έγινε έγινε. Δεν κάθισα με άδεια χεράκια. Μη νομίσεις όμως, δεν ήμουνα του σχοινιού και του παλουκιού. Πονεμένο ήμουνα. Από τότε κανένας άλλος δε με πήρε ποτέ, να πέσει η πολυκατοικία και να με πλακώσει αν λέω ψέματα. Ανατρίχιαζα να έχω άλλον άντρα μέσα μου. O Έρικ έμοιαζε με το Βούλγαρο. Είχα ’πωθημένο με αυτόν. Ίδιο μαλλί, ίδια μάτια, ίδιο ύψος!

Η Θεσσαλονίκη του Βαρδάρη

Γράφει ο καθηγητής Δημήτρης Μαυρογιάννης στην LIFO ένα κείμενο για την περίοδο της μεταπολίτευσης στην Θεσσαλονίκη του λαϊκού περιθωρίου με αναφορά και στο μυθιστόρημα "Το Παρτάλι".

Ειδα αυτήν την φωτογραφία, με αυτούς τους κεφάτους φαντάρους που χορεύουν κάνοντας μαγκιές και θυμήθηκα το μαγαζί του Πρόδρομου που ήταν γιος της Στάσας. Η Στάσα, άλλος μύθος αυτή, είχε ένα ίδιο μαγαζί διακόσια μέτρα πιο πέρα.

Ο Πρόδρομος λοιπόν ήταν ένας ψηλός νταρντάνος τριαντάρης γομάρι που είχε μια παράγκα απέναντι από το στρατόπεδο του Παύλου Μελά στην οδό Λαγκαδά. Σωστή επιλογή τόπου αφού οι περισσότεροι πελάτες ήταν φαντάροι σκαστοί.Το έσκαγαν απ το στρατόπεδο πηδώντας πάνω απ τον τοίχο και τα σύρματα, συνεννοημένoi με τους σκοπούς. Φορούσαν φόρμες, εκείνες τις κυπαρισί τις σκούρες με τις πολλές τις τσέπες. Μόνο τις Κυριακές που είχαν έξοδο έρχονταν με την καλές τους τις στολές σαν κι αυτές που φοράν οι φαντάροι της φωτογραφίας..

Στο μαγαζί είχε και φαγητό, συνήθως κοτόπουλο με ρύζι, είχε και λίγους μεζέδες, τυρί και φρούτα που συνόδευαν τις μπύρες, τις ρετσίνες και τα ούζα. Ένα ψυγείο επαγγελματικό με βιτρίνα διαιρούσε το χώρο. Στην κουζίνα η γυναίκα του Πρόδρομου και στη “σάλα” ο Πρόδρομος.

Λίγα τραπέζια εφτά; οχτώ; όχι παραπάνω ίσως και λιγότερα. Στο ένα καθόταν η Ζώγια "πρόσωπο" του μαγαζιού. Ήταν ένας φαλακρός κύριος που ντύνονταν τα βράδια, φορούσε περούκα και συνοδεύονταν πάντα από δυο τρεις νεαρούς. Ζεσταίνονταν ή έκανε ότι ζεσταίνεται, σήκωνε την φαρδιά φούστα και έκανε αέρα ανεβοτατεβάζοντας τις άκρες της, δείχνοντας ταυτόχρονα το βρακάκι της. Στην ημερήσια ζωή της είχε μαγαζί που πουλούσε πουλιά και κλουβιά στον Εύοσμο.

Μια μικρή και όμορφη, καινούργια στο κουρμπέτι, με φυσικό ξανθό μακρύ μαλί όρθια δίπλα στον ηλεκτρικό διακόπτη πατούσε το κουμπί για το φως και έτσι γίνονταν σαν φωτορυθμικό που ακολουθούσε το ρυθμό της μουσικής από το τζουκ μποξ. Εκεί έριχναν νομίσματα οι μερακλήδες που ήθελαν να μερακλωθούν να ακούσουν και να χορέψουν ακούγοντας Καζαντζίδη, Αγγελόπουλο και Καφάση. Συνήθως βέβαια αυτοί που χόρευαν ήταν οι φαντάροι. Θυμάμαι έναν μάγκα που ενώ χόρευε, ξαφνικά σήκωσε με ένα πήδο τα πόδια ψηλά και τα χέρια στο πάτωμα, χόρευε ανάποδα. Δεν θα ξεχάσω αυτό το πρωτόγνωρο ζεϊμπέκικο.

Υπήρχαν και κάνα δυο άλλες, άσχημα βαμμένες και ντυμένες που κάθονταν με παρέες στα τραπέζια, και πάντα παράγγελναν "ένα βερμουτακι". Όσα περισσότερα τόσο καλλίτερα για αυτές, αφού έτσι ζούσαν κάνοντας κονσομασιόν. Υπήρχαν λίγα σεμνά αγγίγματα στα μπούτια και στα καινούργια βυζιά που φτιάχτηκαν με λατσές (ενέσεις ορμονών). Σε λίγο θα κανόνιζαν για... μετά. Οι πελάτες λαϊκό φάτσες, εργάτες, λιμενεργάτες, χτίστες, φορτηγατζήδες, άνεργοι κολομπαράδες. Γλέντι, πάθη, φωνές ματιές κρυφές και διακριτικές συνεννοήσεις που άναβαν φωτιές και πάθη και μαλώματα. Τότε επενέβαινε ο Πρόδρομος και τα ξεκαθαρίσματα γίνονταν έξω με γροθιές και μερικές φορές και με μαχαίρια. Τα πάθη χοντρά και μπαλώματα λυσσαλέα. Αυτή ήταν η ατμόσφαιρα σε αυτά τα μαγαζιά, που λίγοι της τέχνης την κατέγραψαν. Ο σκηνοθέτης ο Δαμιανός στην ταινία αριστούργημα του Ελληνικού σινεμά “Ευδοκία”, ο Θωμάς Κοροβίνης στο “Κανάλ Νταμούρ” και ο Θόδωρος Γρηγοριάδης στο “Παρτάλι” έχουν καταγράψει εικόνες αυτής της εποχής, αυτών των μαγαζιών. Μιλάμε για την λούμπεν Θεσσαλονίκη στα τέλη του 70

Παρουσίαση της τριλογίας "το Παρτάλι"

Ο Δήμαρχος Αγίας Βαρβάρας Γιώργος Καπλάνης, η Λέσχη Ανάγνωσης Αγίας Βαρβάρας (Λέσχη Ανάγνωσης Αγίας Βαρβάρας) και οι Εκδόσεις Πατάκη (Εκδόσεις Πατάκη-Patakis Publishers) σας προσκαλούν

τη Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2018 στις 19:30 στο Κέντρο Λόγου και Τέχνης (Παλαιών Πολεμιστών 44 & Καλαντζάκου, Αγία Βαρβάρα) στην παρουσίαση της τριλογίας του Θεόδωρου Γρηγοριάδη (Θεόδωρος Γρηγοριάδης (Theodoros Grigoriadis))
«Το Παρτάλι», «Ζωή μεθόρια», «Καινούργια πόλη».

Τον συγγραφέα θα προλογίσει η Άννα Γούναρη, σύμβουλος πολιτισμού του Δήμου και μέλος της Λέσχης Ανάγνωσης Αγίας Βαρβάρας.

Υπήρχε άραγε queer πριν το queer;

Γράφει σε ανάρτηση ο επίκουρος καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας ΑΠΘ Τάσος Καπλάνης μια μέρα πριν την συζήτηση στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, την Παρασκευή στις 9μμ στο Φιλολογικό Καφενείο, Περίπτερο 13¨

"Υπήρχε άραγε queer πριν το queer; Πολύ μεγάλο θέμα, αλλά αν υπήρχε, τότε η επιτομή του είναι ο Dr. Frank'n'Furter (Tim Curry) από το Rocky Horror Picture Show του 1975, η sweet transvestite from trans-sexual Trans-sylvania:
https://www.youtube.com/watch?v=KQRjhZyXJFg
Αλλά πάλι μιλάμε για τα 1970s: την εποχή του Παζολίνι, του Ντέρεκ Τζάρμαν, της Λίντα Λάβλεϊς από το Βαθύ Λαρύγγι που είχε την κλειτορίδα στο λαιμό της (!). Αχ αυτά τα 70s (φυσικά όχι τυχαία το Παρτάλι διαδραματίζεται στα 1970s). Και τι ωραία και αποτελεσματικά που τα ρούφηξαν και τα απονεύρωσαν τα 1980s...
To ενδιαφέρον με το queer στα 1990s πια είναι ότι δεν ονειρεύεται πλέον μια επανάσταση (το έχουμε ξαναδεί το έργο και την κατάληξή του...), δεν αμφισβητεί το θέαμα και την κοινωνία του θεάματος, όπως έκαναν οι καταστασιακοί το Μάη του 68, αυτοσυστήνεται ως θέαμα αμφισβήτησης και, πολιτικά, στην Αμερική τουλάχιστον, γίνεται έτσι πολύ πιο αποτελεσματικό. Φυσικά όχι χωρίς αντιστάσεις. Οι στρατηγικές πολλές και συχνά καταστασιακές: σκάνδαλα, δημόσιο outing (που καταλήγει συχνά σε φυλλάδες και "μεσημεριανάδικα"), ανοιχτή προβολή και δημόσια συζήτηση, που όμως δεν ταρακουνάει τα θεμέλια της ετεροφυλόφιλης καπιταλιστικής κανονικότητας. Απλά διεκδικεί το δικαίωμα της ύπαρξής του, στο φως, όχι στο σκοτάδι.
Σε μας έρχεται, ώριμο και αγαπησιάρικο, το 2001 με το Παρτάλι του Γρηγοριάδη και το 2009 με τη Στρέλλα του Κούτρα στο σινεμά. Το σημαντικότερο στοιχείο και των 2 δεν είναι ότι οι κεντρικές πρωταγωνίστριες είναι τρανς (που δεν είναι ούτε λίγο ούτε άσχετο βέβαια): λέω ώριμο και αγαπησιάρικο γιατί έχει ξεπεράσει τον θυμό και την καταγγελτικότητα και προβάλλει την αποδοχή και την αγάπη μέσα από δύσκολες καταστάσεις (στην περίπτωση της Στρέλλας μάλιστα απίθανα δύσκολες!) ως μοναδική και αλίμονο συχνά μόνο πρόσκαιρη διέξοδο της ανθρώπινης κατάστασης από τις μιζέριες της.
Φυσικά, όλα είναι σόου. Διαρκές μάλιστα. Όπως γράφει και ο Μάικ στο ημερολόγιό του μιλώντας για τη Ζωή και τον Μανόλη, που πρωταγωνιστούν στα άλλα δύο βιβλία της τριλογίας: "Έπειτα, αυτός [ο Μανουήλ] αισθάνεται ότι τελείωσε η ιστορία. Χαχα, επειδή τον έπεισε η Ζωούλα; Ποια ιστορία, Μανουήλ μου; Τώρα αρχίζει το show! Don't dream it, be it!" (με όχι τυχαία αναφορά στο εμβληματικό τραγούδι του Rocky Horror):
https://www.youtube.com/watch?v=lEYjZL7WWKc
Και η ιστορία συνεχίζεται κάπως και στα άλλα δύο βιβλία της τριλογίας, που πέρα από την ακτινογραφία της ελληνικής επαρχίας στα 1980s και της αθηναϊκής πρωτεύουσας στα 1990s, προσφέρουν αγάπη και αποδοχή για την Ζωή και τον Μανόλη, με τα ελλείμματα και τις διαψεύσεις τους (κυρίως με αυτά). Δεν είμαστε υπεράνθρωποι, δεν είμαστε τέλειες/οι, δεν είμαστε καν (πετυχημένες/οι) επαναστάτριες/άτες, ακόμη κι αν προσπαθούμε, τι να κάνουμε; Όμως αυτές/οί είμαστε, αποδεχτείτε το κι αν μπορείτε αγαπήστε μας (κι αν δεν μπορείτε, χεστήκαμε, θα την βρούμε κάπως την άκρη!). Πράγμα που ισχύει για όλες και όλους μας! :)

Rocky Horror Picture Show Sweet Transvestite

TRHPS Sweet Transvestite

youtube.com

Το Παρτάλι στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Γράφει σε ανάρτησή του στο fb ο καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας στο ΑΠΘ Τάσος Καπλάνης με τον οποίο θα παρουσιάσουμε το Παρτάλι και την τριλογία:

"H ποιητική του Γρηγοριάδη τόσο στη μυθιστορηματική του τριλογία (Παρτάλι, Ζωή μεθόρια, Καινούργια πόλη) όσο και σε ολόκληρο, θα τολμήσω να πω, το μυθιστορηματικό του έργο συνοψίζεται σε δύο φράσεις από το Παρτάλι:
"Κι η πόλη έγινε σώμα του και το σώμα του έγινε πόλη, όπου φώλιασαν μυστικά, άνθρωποι και ιστορίες" και
"Πίσω στο χρόνο, που είναι ένας".
Και από αυτή την άποψη, η ποιητική του είναι έντονα μπαχτινική και σε ό,τι αφορά το χρονότοπο και σε ό,τι αφορά το καρναβαλικό, ενώ την ίδια στιγμή αναδεικνύει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο (που θα πει: χωρίς εξαλλοσύνες) το θέμα των ρευστών ταυτοτήτων, έμφυλων, σεξουαλικών, και άλλων.
Το Παρτάλι ειδικά -ένα κείμενο που εμφανίστηκε στις αρχές του 21ου αιώνα (2001)- ήρθε μάλλον νωρίς για το νεοελληνικό αναγνωστικό κοινό και δεν είχε ούτε τότε ούτε σήμερα ακόμη την ευρεία αναγνώριση που του αξίζει: γιατί παραμένει το καταστατικό κείμενο της σύγχρονης νεοελληνικής κίναιδης (queer) λογοτεχνίας - κίναιδης με όλες τις δυνατές σημασίες της λέξης, μα ιδίως με την παρετυμολογική: κινεί την αιδώ, βγάζοντας στο φως πολλά από αυτά που θέλουμε ως κοινωνία να κρύψουμε κάτω απ' το χαλί ή μέσα σε ντουλάπες, ανεπιτυχώς και ανοήτως βέβαια.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι δημιούργησε έναν αυτόνομο λογοτεχνικό μικρόκοσμο και μια σειρά από ήρωες και ηρωίδες, που παλεύουν διαρκώς ανάμεσα στα πρέπει και τα θέλω τους (όπως και οι περισσότερες/οι από μας άλλωστε), ανάμεσα στο προσωπικό δράμα και την καθημερινή επιβίωση, ανάμεσα στο κοινωνικό περιθώριο και την κοινωνική καταξίωση, που είτε τους αντιπαθήσεις είτε τους αγαπήσεις, δεν μπορούν να σε αφήσουν αδιάφορη/ο.
Για αυτό και από το αινιγματικό Παρτάλι, περνάει κανείς ευχαρίστως στη βραβευμένη Ζωή μεθόρια (την ιστορία της δυναμικής αστής Ζωής) αλλά και στην Καινούργια πόλη (την ιστορία του πιο απογοητευτικού στο Παρτάλι, αλλά αλίμονο μάλλον πιο συνηθισμένου νεοέλληνα ήρωα, του Μανόλη). Και φυσικά, αναμένουμε ανυπόμονα τη συνέχεια της ιστορίας του επικού Μάικ που ελπίζω να αποτελέσει κάποτε το επόμενο βιβλίο της τετραλογίας. :)
Το καλό με τον Γρηγοριάδη, όπως και με άλλες/ους συγγράφισσες/είς που αγαπώ, είναι ότι μου δίνει πάντα την αίσθηση, όταν τελειώνω ένα βιβλίο του, ότι δεν είπε ακόμη όλα όσα έχει να πει. Και αυτό με κάνει να περιμένω με ανυπομονησία το επόμενο!

Στο Κάιρο στην 49η Έκθεση Βιβλίου

Στο Κάιρο, στην 49η Έκθεση Βιβλίου, για την μετάφραση του μυθιστορήματος "Αλούζα χίλιοι κι ένας εραστές" στα αραβικά.

#دعوة_عامة
ضمن فعاليات #ملتقى_الشباب في #معرض_القاهرة_الدولي_للكتاب
سيتم عقد مائدة مستديرة بعنوان:
الحضارة العربية في الرواية اليونانية
وذلك لمناقشة رواية: #العزى، ألف عاشق وعاشق
التي صدرت ترجمتها العربية عن #المركز_القومي_للترجمة
يشارك في المناقشة كلا من:
الكاتب اليوناني/ ثيوذوروس غريغورياذيس - مؤلف الرواية
د. خالد رؤوف - مترجم الرواية
د. خيري دومة - أستاذ الأدب والنقد
ستافرولا سبانوذي - مديرة مؤسسة الثقافة اليونانية
محمد رمضان حسين - كاتب ومترجم
يوم الأحد 28 يناير 2018
الساعة 11 صباحًا
بقاعة محمد أبو المجد
------------------------------------------------
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Παράλληλες Εκδηλώσεις 49ης Έκθεσης Βιβλίου Καϊρου
27/1 - 10/2 /2018
Κυριακή 28 Ιανουρίου 2018
ώρα: 11-1 μμ
Θέμα «Ο αραβικός πολιτισμός στο ελληνικό μυθιστόρημα
- Αλούζα, χίλοι και ένας εραστές»
Συμμετέχοντες :
- Θεόδωρος Γρηγοριάδης, συγγραφέας
– Χάλεντ Ραούφ, Μεταφραστής
- Dr. Khairy Doma, κριτικός και διευθ. Εκδόσεωv Εθνικού Κέντρου Μετάφρασης
- Σ. Σπανούδη, Διευθ .Ε.Ι.Π –Παράρτημα Αλεξανδρείας
- Μ. Ramadan Hussein, Μεταφραστής& κριτικό

Το ελληνικό μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 2005 από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.
Στα αραβικά το μετέφρασε ο καθηγητής Χάλεντ Ραούφ, ελληνιστής και μεταφραστής της ελληνικής λογοτεχνίας.

Στην δεύτερη εκδήλωση στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καίρου θα γίνει η παρουσίαση της τριλογίας του Παρτάλι. Με εισηγητή τον διευθυντή του κέντρου Χρίστο Παπαδόπουλο.

Κριτικές ψηφιακές ή έντυπες;

Στην επανέκδοση του μυθιστορήματος "Το Παρτάλι" περιλαμβάνονται κριτικές που είχαν γραφτεί τότε:
ΒΗΜΑ, Λώρη Κέζα
ΕΘΝΟΣ, Ελένη Γκίκα
ΑΥΓΗ, Τάκης Μενδράκος
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΥΤΥΠΙΑ, Βένα Γεωργακοπούλου
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Βαγγέλης Αθανασόπουλος
ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, Δημήτρης Κόκκορης
και πιο πρόσφατα:
Απόσπασμα από μελέτη σε βιβλίο της Μαρίτας Παπαρούση.
Άρθρο του Δημήτρη Αθηνάκη για τουρκικό περιοδικό.

Η επιλογή έγινε από πλήθος άλλων μικρότερων παρουσιάσεων σε περιοδικά και εφημερίδες. Όταν κυκλοφόρησε το Παρτάλι φυσικά κυριαρχούσαν τα έντυπα με τα ειδικά ένθετα βιβλίων.
Σήμερα 16 χρόνια κυριαρχούν οι ψηφιακές κριτικές, παρουσιάσεις, αναρτήσεις ενώ οι σελίδες βιβλίου είναι λιγοστές όσο ποτέ. 
Προσωπικά αγοράζω όποιες εφημερίδες έχουν σελίδες βιβλίου ή ένθετα.

Πιέρ Πάολο Παζολίνι

Σαν σήμερα 2 Νοεμβρίου δολοφονήθηκε ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Στο μυθιστόρημα "Το Παρτάλι" υπάρχουν πολλές αναφορές:

"...Κάποιοι φώναζαν «σκάστε!» και προς στιγμήν όλοι αποσύρθηκαν στη θέση τους. Στη σκηνή βγήκε ένα ψηλό, λεπτό παιδί, που κάθισε στο τραπεζάκι με το καντηλέρι. Πρώτα άναψε τα κεριά με λεπτές, ευγενικές κινήσεις. Φορούσε κατάμαυρα ρούχα, τα μαλλιά του ήταν κολλημένα και κάτω από τα μάτια του χρύσιζαν μικροσκοπικοί κόκκοι χρυσόσκονης. Άνοιξε ένα ψεύτικο βιβλίο, όπου μέσα υπήρχε το δικό του κείμενο. Λίγο πριν αρχίσει να διαβάζει, σήκωσε το βλέμμα του ψηλά στο πατάρι και είπε:

«Πέρασαν κιόλας σαράντα μέρες από τον άδικο χαμό του Πιερ Πάολο Παζολίνι». Κόμπιασε. «Τον είχα συναντήσει πέρυσι στην Ιταλία, στα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας, και φεύγοντας αγόρασα δυο ποιητικές συλλογές του. Έμαθα ιταλικά για να μπορέσω να αποδώσω τους στίχους του. Με βοήθησε κι ο φίλος μου ο Άλκης Μπάρσης, που δε βρίσκεται μαζί μας. Όμως μαζί μας είναι ένας άλλος καλός φίλος, που επιτέλους ξαναγύρισε...»

O Μάικ σήκωσε το βλέμμα στο πατάρι και έκλεισε το μάτι συνωμοτικά. Άρχισε να διαβάζει:

...Θάνατος δεν είναι

Nα μην μπορείς να επικοινωνήσεις

Αλλά να μην μπορείς να γίνεσαι κατανοητός.

...........................................................

Κοιτάζω με το μάτι μιας εικόνας

τους καταδικασμένους σε λιντσάρισμα

Παρατηρώ τη δικιά μου τη σφαγή

με το γαλήνιο θάρρος ενός σοφού.

Το Παρτάλι επιστρέφει

Εκδόθηκε το 2001 και εξαντλήθηκε στην τέταρτη έκδοση. Μόλις επανεκδόθηκε χωρίς παρεμβάσεις ή διορθώσεις, απλώς άλλαξε η φωτό (!) στο εξώφυλλο (μεγαλώνουμε όλοι μας) και προστέθηκαν οι κριτικές στο τέλος.
 “Το Παρτάλι” κυκλοφόρησε το 2001 προξενώντας μεγάλη αίσθηση. Είναι γραμμένο με κέφι και ζωντάνια, είναι διασκεδαστικό και απρόβλεπτο ως ιστορία, έχει πολλούς πρωτότυπους χαρακτήρες και περιγράφει μια ολόκληρη παρέα των φοιτητών, τις οικογένειές τους, την πόλη της Θεσσαλονίκης αμέσως μετά την μεταπολίτευση.
Είναι το πρώτο μυθιστόρημα της ελληνικής λογοτεχνίας που θέτει τόσο έντονα θέματα σεξουαλικότητας, φύλου και ταυτότητας αλλά και θίγει θέματα της πρόσφατης ιστορίας. Το βιβλίο εδώ και χρόνια διδάσκεται σε τμήματα νεοελληνικών σπουδών σε Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Το 2003 μεταφράστηκε στα γαλλικά. Το 2011 ανέβηκε ως θεατρικός μονόλογος στο Φεστιβάλ Αθηνών  και έχει επίσης ανεβεί δύο φορές ως πειραματική παράσταση από ερασιτεχνικές φοιτητικές ομάδες στην Θεσσαλονίκη.

--------------

«Παρτάλι» σημαίνει “το κουρέλι, το απομεινάρι ενός ρούχου, το απομεινάρι ενός ανθρώπου, ο περιθωριακός”.
Αυτό το όνομα έχει ένας παρενδυτικός, παράξενος τύπος, που συχνάζει στις υπόγειες ταβέρνες του Βαρδάρη. Μένει στο ξενοδοχείον «Λιμάνι», στον Βαρδάρη, υποκοσμιακό και λιμανίσιο χώρο.
Είμαστε στη Θεσσαλονίκη της Μεταπολίτευσης, τέλη της δεκαετίας του ’70. Ο Εβρίτης φοιτητής Μανόλης συναντάει πρώτος το απόκοσμο αυτό πλάσμα. Θα έρθει κοντά του, θα διαδώσει την ιστορία του στην παρέα του, θα την αναπαραστήσουν θεατρικά με την φοιτητική ομάδα θεάτρου αναζητώντας ταυτόχρονα και την πραγματικότητα που κρύβει η αινιγματική ζωή του.
Το Παρτάλι  σαγηνεύει τους πάντες: ως άντρας, ως γυναίκα, ως άνθρωπος, τελικά, αδιαφορώντας για το φύλο.
Ο Μανόλης και ο Μάικ και η  παρέα  μαθαίνουν σταδικά την ιστορία του μυθικού αυτού ανθρώπου: Το Παρτάλι είναι το αγοράκι από ένα χωριό του Παγγαίου που έντυνε η μάνα του κοριτσάκι στην Κατοχή, για να μην το πάρουν οι Βούλγαροι κατακτητές· είναι το αγοράκι ντυμένο με κοριτσίστικα ρούχα, για να μπορεί να μεταφέρει μηνύματα στους αντάρτες στα βουνά που πάλευαν για την απελευθέρωση· είναι το αγοράκι που δεν επέστρεψε ποτέ στον εαυτό του·
Μαζί με το Παρτάλι παρελαύνουν απ’ τη ζωή του και απ’ τον Βαρδάρη πολλοί ήρωες του βιβλίου που αγωνίζονται να καταλάβουν τον εαυτό τους και τον κόσμο.  Ο φοβισμένος Μανουήλ, ο διψασμένος για νέες εμπειρίες Μάικ, η αυστηρή αριστερή Ζωή, η διοργανώτρια των ερωτικών πάρτι Πένυ, ο επιρρεπής στα ναρκωτικά Σταύρος.
Τα υγρά υπόγεια και η ημιφωτισμένη, γενικά, ζωή που περιγράφεται στο Παρτάλι δεν είναι απλώς ένα σκηνικό που βοηθά στην κατανόηση μιας συγκεκριμένης εποχής ή μιας συγκεκριμένης κατάστασης. Είναι και η ίδια η Ελλάδα όπως βγαίνει από μια τραυματισμένη περίοδο, την χούντα, φορώντας τα κουρέλια της και αναζητώντας ένα καινούργιο πρόσωπο.

Το Παρτάλι έδωσε συνέχεια σε άλλα δύο μυθιστορήματα  φτιάχνοντας μια τριλογία.
Στη “Ζωή μεθόρια” (2015) συναντάμε την πρώην φοιτήτρια Ζωή ως καθηγήτρια πρωτοδιορισμένη στη Θράκη τη δεκαετία του '80.
Στο “Καινούργια πόλη” ( 2107) πρωταγωνιστούν ο Μανόλης και η μάνα του με σκηνικό την Αθήνα της δεκαετία του '90.

Κριτική για το Παρτάλι

Με αφορμή την επανακυκλοφορία του μυθιστορήματος σε λίγες μέρες μια από τις κριτικές της χρονιάς που πρωτοκυκλοφόρησε:

Ο Βαρδάρης και η δυσφορία του γένους

του Βαγγέλη Αθανασόπουλου

Είναι αγόρι ή κορίτσι ρωτούν όλοι όταν γεννιέται ένα μωρό. Κι όταν συναντάμε κάποιον για πρώτη φορά, το πρώτο που βλέπουμε - ή νομίζουμε πως βλέπουμε- είναι το φύλο του. Η έννοια του προσώπου ή της προσωπικότητας είναι πολύ αφηρημένη έως θεωρητική και στην πράξη αντιστοιχεί σε ένα σύνολο χαρακτηριστικών που λειτουργεί σαν γενική εντύπωση. Αντίθετα, αυτό που αντιλαμβανόμαστε από τον άλλον είναι αυτό που αφήνει να φανεί, το οποίο συνεπάγεται τις κοινωνικές ιεραρχίες και διακρίσεις: το βιολογικό φύλο, το κοινωνικό φύλο ή γένος, τη φυλή, την κοινωνική θέση.

«Παρτάλι» στη Βόρεια Ελλάδα λένε το πολυφορεμένο ρούχο, αλλά και τον ξεπεσμένο και περιθωριακό. Αυτό είναι το όνομα του βασικού χαρακτήρα του μυθιστορήματος του Θ. Γρηγοριάδη, που ντυμένος με γυναικεία ρούχα ζει στη Θεσσαλονίκη της μεταπολίτευσης. Η εμφάνιση του, αλλά και ο μύθος γύρω από τη ζωή του γοητευτικού και αινιγματικού σαρανταπεντάρη, ελκύει τους φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής, ξεκινώντας μια διαδικασία αυτοσυνειδησίας, στην οποία η αλήθεια και το θέαμα συνεχώς συγχέονται.

Τα θέματα του γένους, της ταυτότητας και της μεταμφίεσης στοιχειώνουν «Το Παρτάλι», ενώ η κυριαρχία του θέματος της παρενδυσίας φτάνει σε τέτοιο σημείο, ώστε να αφορά μεγάλο αριθμό ανδρικών χαρακτήρων, δίνοντας την αληθοφανή εντύπωση πως οι μισοί δίνουν αγώνα για να αποφύγουν το φουστάνι. Ίσως, όμως, αυτή η υπερβολή να είναι σκόπιμη, και να φανερώνει την πρόθεση του συγγραφέα, σχετικά με τον εντοπισμό του δραματικού στοιχείου της ιστορίας σε αυτόν ακριβώς τον αγώνα.

Το «Παρτάλι» καλύπτει την παρενδυσία του με δύο τρόπους: στην αρχική φάση (της Θράκης) με το πρόσχημα των ιστορικών συνθηκών, και στην κύρια φάση (της Αμερικής) με το πρόσχημα του επαγγέλματος (ντραγκ σόου). Μέσα σε αυτήν τη διαλεκτική των τόπων, η Θεσσαλονίκη αποτελεί τον ενδιάμεσο χώρο, τον χώρο της αποκάλυψης και της μύησης. Εκεί όπου πρώτα έρχεται ο έρωτας του Έρικ και μονιμοποιεί/νομιμοποιεί την παρενδυσία, αλλά τελικά και εκεί όπου καταλήγει επιστρέφοντας από την Αμερική, για να αποκαλύψει το πραγματικό Παρτάλι, αλλά και για να μυήσει τον γοητευμένο Μάικ, ο οποίος μετά τον θάνατο του γητευτή του μέσα στα ερείπια του σεισμού του 1978, θα συνεχίσει την ιστορία του μέσα σε μια κατεστραμμένη πόλη. Μέσα από τη συντέλεια του σεισμού θα ξαναγεννηθεί το σώμα της πόλης, ενώ παράλληλα το Παρτάλι θα ξαναγεννηθεί μέσα από το νεανικό σώμα του Μάικ, που σαν ένα νεόκοπο πλάσμα, οδηγημένο από τη γριά πόρνη (που περιφέρεται μέσα στην ιστορία σαν να είναι το πνεύμα του Βαρδάρη), θα βαδίσει προς την ένωση του με το νέο σώμα της πόλης το οποίο έχει ήδη αρχίσει να πλάθεται. Ανάλογο άλλοθι υπάρχει και στην περίπτωση του ψεύτικου Παρτάλι, όπου με την παρενδυσία του θέλει να αποκαλύψει την κρυφή ιστορία του πατέρα του, αριστερού εξόριστου. Αντίθετα, στις περιπτώσεις παρενδυσίας του Μανουήλ και του Μάικ, δεν χρησιμοποιείται κάποιο άλλοθι.

Οι περιπτώσεις που παρουσιάζονται στο μυθιστόρημα συνθέτουν μια συνοπτική ιστορία της παρενδυσίας, σύμφωνα με την οποία το έναυσμα δίνεται μέσα από τις ιστορικές συγκυρίες, το οποίο όμως στη συνέχεια λειτουργεί καταλυτικά έξω από τα ιστορικά συμφραζόμενα, κάνοντας κάποιους να συνειδητοποιήσουν τις πολλές τους ταυτότητες και να νιώσουν πρώτα τη δυσφορία του δικού τους γένους, και μετά την ανάγκη να ντυθούν ένα άλλο γένος. Φορώντας το ξένο ή εξωτικό ρούχο, υπερβαίνουν προκλητικά όχι μόνο τη συγκεκριμένη, αλλά όλες τις συμβατικές διακρίσεις ανάμεσα σε γένη, φύλα, φυλές και κοινωνική θέση.

Πολύσημος είναι ο υπαινιγμός για μια αναλογία ανάμεσα στην παρενδυσία και στην ιστορία. Πραγματικά, το ιστορικό στοιχείο είναι παρόν στις βασικές εκδοχές της παρενδυσίας, αλλά κυρίως στην περίπτωση του μικρού αληθινού Παρτάλι που δημιουργείται μέσα στη βουλγαρική κατοχή (όταν μια μάνα θέλοντας να προστατέψει τον γιο της τον ντύνει κορίτσι). Ο πατέρας, επίσης, του ψεύτικου Παρτάλι είναι αριστερός φυλακισμένος που, χωρίς να είναι ομοφυλόφιλος, ντύνεται με γυναικεία ρούχα για να βρεθεί με συγκρατούμενό του. Αλλά και η μεταπολίτευση παίζει τον ρόλο της στο γαϊτανάκι της μεταμφίεσης, αποτελώντας ένα απροκάλυπτο πλέον ξέσπασμα μιας κραυγαλέας «παρενδυσιακής» περιόδου: της επταετούς δικτατορίας των συνταγματαρχών. Το γεγονός πως η διαδικασία ξεκινά από την εκδοχή της μεταμφίεσης για την κάλυψη του φύλου (δηλαδή από μια μεταμφίεση που έχει ιστορική αιτία), για να καταλήξει με τη μεταπολίτευση σε μια μεταμφίεση χωρίς ιστορική αιτία, συνιστά μια διαδικασία έκπτωσης από τη μεταμφίεση/μεταμόρφωση προς τη μεταμφίεση/τρανσβεστισμό. Η επιλογή της μεταπολίτευσης είναι πολύ επιτυχημένη, όχι μόνο ψυχολογικά (ως εποχή κατά την οποία εκδηλώνεται μια κρίση ταυτοτήτων), αλλά και ρεαλιστικά, επειδή αποτέλεσε μια εποχή έξαρσης, κατά την οποία οι φοιτητές δοκίμαζαν τα πάντα και οι διανοούμενοι εισέβαλαν στο λούμπεν, με φυσική συνέπεια τη συγχώνευση των φοιτητών του Αριστοτέλειου με το λούμπεν του Βαρδάρη.

Το ιστορικό στοιχείο σε αυτήν την ιστορία της ακραίας μορφής της μεταμφίεσης, δηλαδή της παρενδυσίας, δεν λειτουργεί μόνο στη μεγάλη κλίμακα της ιστορικής περιόδου, αλλά και σε μια μικρή κλίμακα αναφορών ή υπαινιγμών σε υπαρκτά πρόσωπα, τα οποία μέσα στον μικρό κύκλο τους έχουν ιστορική σημασία. Από τη στιγμή, λοιπόν, που τον χωρικό αλλά και ιδεολογικό άξονα του μυθιστορήματος σχηματίζουν ο κύκλος του Αριστοτέλειου και εκείνος του Βαρδάρη, οι αναφορές σε πανεπιστημιακούς καθηγητές είναι αυτονόητες (Χασιώτης, Σαββίδης, Χρύσανθος Χρήστου, ενώ ο Μαρωνίτης κρύβεται πίσω από τον καθηγητή που διδάσκει πολύ καλά Όμηρο). Οι λογοτεχνικές αναφορές είναι πιο υπαινικτικές: ο αριστερός φυλακισμένος φαίνεται πως υπονοεί τον Ρίτσο, ο ποιητής - ντέντεκτιβ συναιρεί τα πρόσωπα του Χριστιανόπουλου, περισσότερο και λιγότερο του Ιωάννου (ως φιλολόγου), ενώ το ψεύτικο Παρτάλι ενσωματώνει στον λόγο του στίχους του Γιώργου Θέμελη.

Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Καθημερινή

-->

Άνω Κάτω το Παρτάλι

το "Κάτω Παρτάλι" που διαφημίζει ως τηλεοπτική σειρά το MEGA δεν έχει καμία σχέση με το μυθιστόρημά μου.
"Παρτάλι" είναι το παλιόρουχο, και χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνον για έναν άνθρωπο απόκοσμο και παράταιρο. Πρόκειται για μια τουρκογενή λέξη που χρησιμοποιείται στη Βόρεια Ελλάδα.
(στη φωτό το εξώφυλλο του μυθιστορήματος από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ και η αφίσα από την παράσταση στο φεστιβάλ Αθηνών το 2011)

Έλληνες συγγραφείς σε αφιέρωμα τουρκικού λογοτεχνικού περιοδικού

Αφιέρωμα στην ελληνική λογοτεχνία από τουρκικό περιοδικό

Το λογοτεχνικό περιοδικό “Roman kahramanlari”, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, σημαίνει “μυθιστορηματικοί ήρωες”. Στο τεύχος 13 έχει αφιέρωμα στην νεότερη ελληνική λογοτεχνία και σε ορισμένους χαρακτηριστικούς ήρωες μυθιστορημάτων. Το αφιέρωμα επιμελήθηκε η συγγραφέας και μεταφράστρια Ιώ Τσοκώνα. Κάθε κείμενο γράφτηκε είτε από τον ίδιο συγγραφέα είτε από κάποιον άλλον: έτσι, ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης γράφει για τις “Ακυβέρνητες πολιτείες”, η Ιώ Τσοκώνα για την “Λωξάντρα” της Μαρίας Ιορδανίδου, ο Κώστας Ακρίβος για τον Στρατή Δούκα και την “Ιστορία ενός αιχμαλώτου”, ο Άρης Τσοκώνας για τον Χρόνη Μίσσιο και το “Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς”, ο Δημήτρης Αθηνάκης για το “Παρτάλι” του Θεόδωρου Γρηγοριάδη, ο Γιώργος Καρτέρης για τον δικό του “Ερωτευμένο τρομοκράτη”, η Αλκμήνη Διαμαντοπούλου για την ηρωίδα της Τσαλίκογλου “η κόρη της Ανθής Αλκαίου, η Λίλη Πανούση για την Μάρω Δούκα και την “Αρχαία σκουριά”, η Ιώ Τσοκώνα για τον “θείο Πέτρο και η εικασία του Γκόλντμπαχ” του Απόστολου Δοξιάδη, η Ρέα Σταθοπούλου για τον ήρωα του Χρήστου Χωμενίδη στο μυθιστόρημα “Το σπίτι και το κελλί”. Το συγκεκριμένο τεύχος αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας και στάλθηκε σε 400 βιβλιοθήκες της χώρας.

Τα περιεχόμενα στην τουρκική:

Ülkeler ve Edebiyatları: Yunanistan Edebiyatı:

• Çağdaş Yunan Edebiyatında Roman / io Çokona

• Başıboş Kentler Stratis Tsirkas / Theodoros Grigoriadis

• Çağdaş Yunan Edebiyatına Tuz-Biber Ekleyen “Loksandra” - Maria İordanidu / İo Çokona

• Bir esirin anıları - Stratis Dukas / Kostas Akrivos

• İyi Ki Erken Öldün - Hronis Missios / Ari Çokona

• Partal - Theodoros Grigoriadis / Dimitris Athinakis

• Duygu dolu terörist, Dimitris Kovanis - Yorgos Karteris / Yorgos Karteris

• Anthi Alkeu’nun Kızı - Fotini Tsalikoğlu / Alkmini Diamandopulu

• Tarihî Pas - Maro Duka / Lily Panusi

• Petro Amca ve Goldbach Sanısı - Apostolos Doksiadis / İo Çokona

• Şirket - Hristos Homenidis / Rea Stathopoulou

Το Παρτάλι με τον Χρήστο Στέργιογλου στο Τριανόν

Τετάρτη, 4 Απριλίου 2012

Στο κινηματοθέατρο Τριανόνπαρουσιάζεται για 10 μόνο παραστάσεις ο θεατρικός μονόλογοςτου Θεόδωρου Γρηγοριάδη «Το Παρτάλι», σε …

σκηνοθεσία Στέλιου Κρασανάκη με τονΧρήστο Στέργιογλου στον ομώνυμο ρόλο.

Κοστούμια Κώστας Βελινόπουλος. Φωτισμοί, Ελευθερία Ντεκώ. Σκηνοθεσία video, Χρήστος Δήμας. Ηχητικός σχεδιασμός, Σπύρος Αραβοσιτάς. Επιμέλεια κίνησης, Αμάλια Μπέννετ.

Παρτάλι σημαίνει το παλιό ρούχο, όπως η ζωή του ήρωα που

έλκει τα τραύματα του από την εποχή της κατοχής της Βορείου Ελλάδας από τους Βούλγαρους.

Ο μονόλογος βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο, όπου τίθενται τα ζητήματα της έμφυλης ταυτότητας και της παρενδυσίας για τα οποία η παράσταση αναζητά νέους κώδικες σκηνικής αναπαράστασης.

Στο Παρτάλι, μεταμφίεση, παρενδυσία και κοινωνικό περιβάλλον συνθέτουν ένα σχόλιο για τη διαμόρφωση της σεξουαλικής ταυτότητας και παράλληλα για την υβριδοποίηση της ταυτότητας του Νεοέλληνα, σε μια παράσταση όπου η προσωπική ιστορία συμπλέκεται με την εθνική ιστορία.

Ο Στέλιος Κρασανάκης με την διπλή ιδιότητά του, Σκηνοθέτης – Ψυχίατρος, έχει και στο παρελθόν συναντηθεί με πρόσωπα αποκλίνοντα, που ανοίγουν ένα παράθυρο στον ατομικό και στο συλλογικό ψυχισμό.

Στο ρόλο-πρόκληση ο Χρήστος Στέργιογλου, ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του.
Η παράσταση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά με μεγάλη επιτυχία, στο Φεστιβάλ Αθηνών τον Ιούλιο του 2011.

Info
Τοποθεσία	Κινηματοθέατρο ΤΡΙΑΝΟΝ, Κοδριγκτώνος 21 (Πατησίων 101 - ΜΕΤΡΟ Βικτώρια)
Ημερομηνία	18/4 - 28/4/2012. Ημέρες παραστάσεων: Καθημερινά εκτός Κυριακής - Ώρα 21:00
Πληροφορίες	Τηλ.: 2108215469, 2108222702

Το Παρτάλι στην Καβάλα 6 και 7 Απριλίου

Από το μυθιστόρημα στον μονόλογο

Η ιστορία ενός ανθρώπου που έρχεται αντιμέτωπος με το φύλο του και την Ιστορία. Ένα παιδί που μεγαλώνει στην σκοτεινιά ενός βουνού στη βουλγαρική κατοχή, που βιώνει την Ιστορία ως «μικρός ήρωας». αναζητώντας την ταυτότητά του. Το υλικό του μυθιστορήματος πολυσέλιδο, οι χαρακτήρες πολλοί, οι μάσκες και οι μεταμφιέσεις πολλαπλές. Πού βρίσκεται όμως το «αληθινό» Παρτάλι ανάμεσα στις τόσες εκδοχές του; Η ζωή του είναι μια διαρκής αναπαράσταση, μέσα από αφηγήσεις των άλλων, ενώ μόνον στο φινάλε του βιβλίου εμφανίζεται η Μις Παρτάλες, ερχόμενη από την Αμερική για να παρουσιάσει το τελευταίο της σόου.

Με τα χρόνια με απασχολούσε πώς να μοντάρω όλα αυτά τα κατακερματισμένα στοιχεία και να δώσω μια μοναδική φωνή στο Παρτάλι πέρα από το βιβλίο. Έτσι, προέκυψε ο μονόλογος, που στηρίζεται πάνω στο μυθιστορηματικό υλικό και διατείνεται ότι αυτός είναι ο αυθεντικός λόγος του ήρωα. Η πορεία του έφηβου από το χωριό του Παγγαίου στην Καβάλα, στην Θεσσαλονίκη και από εκεί στην Αμερική ξαναγίνεται διασκεδαστική αφήγηση στα κλαμπ της Αμερικής. Μεγάλο ρίσκο να υιοθετήσεις μια τελική εκδοχή για έναν χαρακτήρα που η γοητεία του στηρίχτηκε στο διφορούμενο, στη μεταμόρφωση, στη διαρκή εναλλαγή ρόλων. Όμως και αυτός μήπως ο μονόλογος δεν είναι ένα ακόμη παιγνίδι ρόλων; Το Παρτάλι, επανέρχεται στην σκηνή γιατί μόνον εκεί μπορεί να αντέξει και να βιώσει την ιστορία του.

Το θέατρο έχει τη δική του αλήθεια και η ζωή-μερικές φορές- δεν αντέχει την ρεαλιστική της φορεσιά. Το «Παρτάλι» είναι η ελπίδα ότι όσα δεν ζήσαμε τουλάχιστον μπορούμε να τα ονειρευτούμε ή να τα υποδυθούμε.

Θεόδωρος Γρηγοριάδης

Αποσπάσματα από την παράσταση:

http://www.youtube.com/watch?v=ysnTdjhA25E

Το Παρτάλι μονόλογος στο Φεστιβάλ Αθηνών

Βασισμένος στο ομώνυμο μυθιστόρημα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.

Σκηνή από τις πρόβες με τον ηθοποιό Χρήστο Στέργιογλου.

Κείμενο: Θεόδωρος Γρηγοριάδης

Σκηνοθεσία Στέλιος Κρασανάκης.

Κοστούμια Κώστας Βελινόπουλος.

Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ

Βίντεο : Χρήστος Δήμας

Παραστάσεις στις 8,9, 10 Ιουλίου στην Πειραιώς 260, χώρος Ε.