Άραγε διαβάζουμε τους κλασικούς;

Μια διαφορετική λίστα.



Δεν θα σας δώσουμε την λίστα με τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία στη βιβλιοθήκη μας. Άλλωστε δεν διαφοροποιείται από εκείνες των εφημερίδων, των κεντρικών βιβλιοπωλείων και των υπαίθριων πάγκων. Βαρετή ομοιομορφία καμιά δεκαριά τίτλων… Θα σας δώσουμε μια διαφορετική λίστα που διαφοροποιείται από τις επιλογές και τις τάσεις της αγοράς. Στα λογοτεχνικά σεμινάρια της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών ο κύκλος «Ξαναδιαβάζοντας τους κλασικούς» ξεκίνησε ζεστά με την «Μαντάμ Μποβαρύ» του Φλομπέρ, έφτασε στο αδιαχώρητο με τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογιέφσκι και ισορρόπησε με την «Λολίτα» του Ναμπόκοφ» (ακολουθούν Ε.Μ. Φόρστερ, Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, Πωλ Μπόουλς, Τζων Φάουλς).
Ποτέ ξανά δεν είχαμε τόση προσέλευση σε παλιότερους λογοτεχνικούς κύκλους. Διαβάζονται όμως οι κλασικοί; Στους «Δαιμονισμένους» κανείς -από τους εκατό βιβλιόφιλους- δεν το είχε διαβάσει, με την αφεντιά μου να το πρωτοδιαβάζει ως εισηγητής. Μήπως οι κλασικοί έχουν το αυτονόητο του αδιάβαστου; Μήπως δικαιώνεται ο Πιέρ Μπαγιάρ για το πώς να μιλάμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει; Καλό, βέβαια, να έχουμε μια γενική εικόνα της λογοτεχνικής επικράτειας αλλά μόνον η ουσιαστική επαφή με το κείμενο μπορεί να ωφελήσει πνευματικά και ψυχικά.
Τα μυθιστορήματα που επιλέξαμε προέρχονται από κατοχυρωμένες λίστες. Δυτικοί κανόνες αποφάνθηκαν για την λογοτεχνική τους αξία, το περιεχόμενο και τη δύναμη που τα επιβάλλει ως τις μέρες μας. Η «Μαντάμ Μποβαρύ», μπορεί να σοκάρισε με την απιστία της, την εποχή που εκδόθηκε, σήμερα όμως τρομάζει με την καταναλωτική μανία και την πιστωτική της αναξιοπιστία. Οι «Δαιμονισμένοι» αναδύονται μέσα από διαπλανητικές ιδεολογικές συγκρούσεις και τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ το άρρωστο πάθος για μια δεκατετράχρονη ενός μεσήλικα δεν αποτελεί μια άγνωστη εικόνα ενός σημερινού παιδόφιλου.

Οι κλασικοί βρίσκονται σε διαρκή διαπραγμάτευση με την κοινωνία και τους αναγνώστες και είναι καιρός να αφήσουμε τις αναγνωστικές μουτζούρες και να ξαναγυρίσουμε σε έργα που σημάδεψαν τις ζωές των άλλων αλλά και τις δικές μας. Τα συγκεκριμένα τρία έργα στην εποχή τους είχαν απαγορευτεί, λογοκριθεί και οι συγγραφείς τους οδηγήθηκαν σε δικαστήρια και εξορίες. Οι σημερινοί συγγραφείς απολαμβάνουν δημοσιότητα, κέρδη και κοινωνική αποχαύνωση. Απομένει σε μας να επιλέγουμε βιβλία που δεν μας αδικούν διανοητικά. Από αυτή την άποψη, το διάβασμα των κλασικών, αποτελεί όχι μόνον ένα ασφαλές λογοτεχνικό καταφύγιο αλλά μια και πράξη πνευματικής αντίστασης κόντρα στα «καλύτερα» κάθε χρονιάς που σε λίγα χρόνια θα συμπεριλαμβάνονται στα πιο «ξεχασμένα».




Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2009

Τζον Απντάϊκ

Πέθανε σήμερα, σε ηλικία 76 ετών, από καρκίνο των πνευμόνων ο Αμερικανός συγγραφέας Τζον Απντάϊκ, βραβευμένος με δύο Πούλιτζερ για δύο βιβλία του από την τετραλογία του Ράμπιτ. Μέσα από περισσότερα 50 βιβλία κατέγραψε τον έρωτα, το διαζύγιο και άλλες πτυχές της Αμερικανικής ζωής.Υπήρξε τακτικός συνεργάτης του New Yorker.
Τα τελευταία μυθιστορήματά του στα ελληνικά είναι ΧΩΡΙΑ και Ο ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΣ από τις εκδόσεις Καστανιώτης.




Στο διαδίκτυο υπάρχει εκτενής χώρος αφιερωμένος στο έργο του.

Jon McGregor

Jon McGregor

«Αν δεν μιλάμε για τα σπουδαία πράγματα»

Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου
Εκδόσεις ΑΓΡΑ, 2008, σελ.303



Η ζωή μιας μοναδικής ημέρας σε μια γειτονιά, μιας ανώνυμης αγγλικής μεταβιομηχανικής πόλης, μέσα από ένα μυθιστόρημα εκπληκτικής αφηγηματικής ομορφιάς, από έναν νεότατο συγγραφέα που δεν θέλει να μοιάζει με τους άλλους.

Όλα δείχνουν να έχουν ειπωθεί στο μυθιστόρημα του Τζον ΜακΓκρέγκορ, όμως ποτέ δεν αισθάνεσαι ότι θα τα ξανακούσεις με τον ίδιο τρόπο. Ξεκινώντας από το εύρημα μιας υποβαθμισμένης γειτονιάς, με τους ανώνυμους ανθρώπους και τις μικρές ιστορίες τους, αντιλαμβάνεσαι ότι το «ανώνυμοι» εδώ είναι κυριολεκτικό. Οι άνθρωποι περιγράφονται ως «ο νεαρός στον αριθμό δεκαοκτώ», «το ζευγάρι στη σοφίτα του αριθμού εικοσιένα», τους αναγνωρίζεις μόνον από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους. Η αφήγηση ξεκινάει με ένα πανοραμικό πλάνο και ύστερα επικεντρώνεται στο δρόμο, μπαινοβγαίνοντας μέσα στα σπίτια με την κίνηση κάμερας travelling, διαπερνώντας σαν σε σκηνικό τους τοίχους και τα διαμερίσματα. Έτσι ρέει το κείμενο, απηχώντας τον ρυθμό μιας ημέρας, από το χάραμα μέχρι το βράδυ. Μιας ημέρας όπου θα συμβούν όλα τα απλά και καθημερινά αλλά και όπου ένα συνταρακτικό γεγονός θα βγάλει τους ανθρώπους έξω από τα σπίτια και τη διαβρωμένη ρουτίνα.

Η αφηγηματική ροή αναχαιτίζεται από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση της Σάρας, φευγάτης εδώ και τρία χρόνια, που παρεμβάλλεται από κεφάλαιο σε κεφάλαιο. Η Σάρα, βλέποντας φωτογραφίες, θυμάται τα αθώα φλερτ και το ερωτικό συναπάντημα μιας νύχτας, τη μοναδική φορά που έφυγε από την πόλη για να ταξιδέψει μέχρι την Σκοτία, στη κηδεία της γιαγιάς της. Εκεί γνώρισε έναν νεαρούλη, για ένα βράδυ. Η Σάρα θυμάται όμως, και εκείνο το περιστατικό που ανατάραξε τη ζωή τους και όσο οδηγείται προς τα πίσω, τόσο η τριτοπρόσωπη ιστορία κλιμακώνεται με μια υποβόσκουσα ένταση, σαν επερχόμενη συμφορά που πλανάται στον ορίζοντα, σαν τον τεράστιο γερανό που γέρνει απειλητικά πάνω από τις στέγες.
Η χρήση του γερανού παραπέμπει στην πανοραμική ματιά της αφήγησης, αλλά και θυμίζει το ατύχημα με το αερόστατο στην έναρξη της «Έμμονης αγάπης» του Ίαν ΜακΓιούαν. Έτσι κι εδώ: από τον γερανό ετοιμάζεται να βουτήξει με σχοινί ένας άντρας, δοκιμάζοντας τις αντοχές του. Η ελαστική βουτιά θα τον κατεβάσει χαμηλά στο ύψος των πρώτων σπιτιών. Ο νεαρός, μέσα στο αυτοκίνητο, ανασηκώνει τα μάτια του με θαυμασμό αλλά δεν προσέχει μπροστά του, προκαλώντας ένα τραγικό ατύχημα.

Θα αναρωτηθείτε, όλο αυτό έκρυβε η κλιμάκωση της πλοκής, οι διασταυρούμενες λήψεις της Αλτμανικής κάμερας, τα καδραρισμένα πλάνα μέσα από δωμάτια και τραβηγμένα κουρτινάκια; Όχι μόνον, αλλά σ’ αυτό κρυβόταν η πιο δυνατή κορύφωση. Ένα παιδί πέφτει θύμα τροχαίου. Την ίδια στιγμή ο «νεαρός στο δεκαοκτώ» φωτογραφίζει με μια πολαρόϊντ και καταγράφει την ημερομηνία: 31 Σεπτεμβρίου 1997. Είναι η μέρα που σκοτώθηκε σε τροχαίο η πριγκίπισσα Νταϊάνα. Το περιστατικό δεν αναφέρεται στο βιβλίο, όμως ξέρεις ότι κάτι διαφορετικό υποδηλώνεται σ’ αυτή την υπνωτική και ασφυκτική ατμόσφαιρα.
Όταν έρχεται το ασθενοφόρο κι ο γερανός μαζεύεται πάλι ψηλά, τότε για πρώτη φορά κατονομάζεται ένας χαρακτήρας: ο Σαχίντ Μωχάμεντ Ναουάζ, το παιδί που ξαναβαπτίζεται στην άδοξη αιωνιότητα. Η Σάρα αγκάλιαζε την κοιλιά της τότε, θα έδινε μια νέα ζωή σε κάποιον άλλον αριθμημένο. Η Σάρα κλείνει το άλμπουμ με τις φωτογραφίες. Κλείνουμε κι εμείς το βιβλίο. Τι ανάγνωση! Αν ο βαθμός ευκολίας ενός βιβλίου είναι η κάθετη διαπεραστικότητα, τότε αφήστε το. Θέλει συγκέντρωση, είναι ποίηση σε μυθιστόρημα, λυρική πρόζα με ήχους trip-hop. Μικρό κομψοτέχνημα ενός νέου συγγραφέα που γράφει σοβαρά γιατί έτσι έμαθε να θωρεί τη ζωή και τη λογοτεχνία. Ευτυχώς εκδοτικά μπορεί να στηριχτεί από τους φετιχιστές αναγνώστες της Άγρας και λοιπούς εκλεκτούς. Μεταφραστικά υποστηρίζεται άψογα από την Αθηνά Δημητριάδου. Τέτοια κείμενα, χωρίς εμπειρία και προσωπική εμπλοκή δεν αναπλάθονται λογοτεχνικά.

Ο Jon McGregor γεννήθηκε στις Βερμούδες το 1976, απ’ όπου ήρθαν οικογενειακώς στην Αγγλία. Σπούδασε Τεχνολογία των Μέσων και δημοσίευσε στο περιοδικό Granta. Εργάστηκε περιστασιακά ενώ ζούσε στο Νότινγχαμ, σε μια μαούνα, όπου και έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα «Αν δεν μιλάμε για τα σπουδαία πράγματα» (If Nobody Speaks of Remarkable Things). Μ’ αυτό μπήκε στη μεγάλη λίστα του 2002 Man Booker Prize. Ακολούθησαν τα βραβεία: Betty Trask Prize, Somerset Maugham Award, ενώ οι Sunday Times τον ανακήρυξαν καλύτερο Νέο Συγγραφέα της Χρονιάς.
Το δεύτερο μυθιστόρημά του So Many Ways ( 2006) συμπεριλήφθη στη μεγάλη λίστα του Booker και αναμένεται να μεταφραστεί επίσης από τις εκδόσεις Άγρα.



ΝΕΑ, βιβλιοδρόμιο Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2009

100 μυθιστορήματα που θα έπρεπε να διαβάσετε

100 novels everyone should read

H βρετανική Telegraph έδωσε πρόσφατα τα 100 μυθιστορήματα που θα έπρεπε να διαβάσουμε (με λίγη αγγλοσαξωνική διάθεση ή μια παγκοσμιοποιημένη αναγνωστική καθοδήγηση -θα έλεγα).
Για όσους γκρινιάζουν με τις λίστες, ας τις δεχθούν σαν ένα παιγνίδι trivia, τι διάβασε, τι άφησε απέξω η λίστα και τι θα απομείνει. Γιατί αν δούμε την λίστα 1899 τη ίδιας εφημερίδας θα μείνουμε άφωνοι. Αυτή την αφήσουμε σε επόμενο post.


100 The Lord of the Rings by JRR Tolkein
99 To Kill a Mockingbird by Harper Lee
98 The Home and the World by Rabindranath Tagore
97 The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy by Douglas Adams
96 One Thousand and One Nights Anon
95 The Sorrows of Young Werther by Johann Wolfgang von Goethe
94 Midnight’s Children by Salman Rushdie
93 Tinker, Tailor, Soldier, Spy by John le Carré
92 Cold Comfort Farm by Stella Gibbons
91 The Tale of Genji by Lady Murasaki
90 Under the Net by Iris Murdoch
89 The Golden Notebook by Doris Lessing
88 Eugene Onegin by Alexander Pushkin
87 On the Road by Jack Kerouac
86 Old Goriot by Honoré de Balzac
85 The Red and the Black by Stendhal
84 The Three Musketeers by Alexandre Dumas
83 Germinal by Emile Zola
82 The Stranger by Albert Camus
81The Name of the Rose by Umberto Eco
80 Oscar and Lucinda by Peter Carey
79 Wide Sargasso Sea by Jean Rhys
78 Alice’s Adventures in Wonderland by Lewis Carroll
77 Catch-22 by Joseph Heller
76 The Trial by Franz Kafka
75 Cider with Rosie by Laurie Lee
74 Waiting for the Mahatma by RK Narayan
73 All Quiet on the Western Front by Erich Remarque
72 Dinner at the Homesick Restaurant by Anne Tyler
71 The Dream of the Red Chamber by Cao Xueqin
70 The Leopard by Giuseppe Tomasi di Lampedusa
69 If On a Winter’s Night a Traveller by Italo Calvino
68 Crash by JG Ballard
67 A Bend in the River by VS Naipaul
66 Crime and Punishment by Fyodor Dostoyevsky
65 Dr Zhivago by Boris Pasternak
64 The Cairo Trilogy by Naguib Mahfouz
63 The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde by Robert Louis Stevenson
62 Gulliver’s Travels by Jonathan Swift
61 My Name Is Red by Orhan Pamuk
60 One Hundred Years of Solitude by Gabriel García Márquez
59 London Fields by Martin Amis
58 The Savage Detectives by Roberto Bolaño
57 The Glass Bead Game by Herman Hesse
56 The Tin Drum by Günter Grass
55 Austerlitz by WG Sebald
54 Lolita by Vladimir Nabokov
53 The Handmaid’s Tale by Margaret Atwood
52 The Catcher in the Rye by JD Salinger
51 Underworld by Don DeLillo
50 Beloved by Toni Morrison
49 The Grapes of Wrath by John Steinbeck
48 Go Tell It On the Mountain by James Baldwin
47The Unbearable Lightness of Being by Milan Kundera
46 The Prime of Miss Jean Brodie by Muriel Spark
45 The Voyeur by Alain Robbe-Grillet
44 Nausea by Jean-Paul Sartre
43 The Rabbit books by John Updike
42 The Adventures of Huckleberry Finn by Mark Twain
41 The Hound of the Baskervilles by Arthur Conan Doyle
40 The House of Mirth by Edith Wharton
39 Things Fall Apart by Chinua Achebe
38 The Great Gatsby by F Scott Fitzgerald
37 The Warden by Anthony Trollope
36 Les Misérables by Victor Hugo
35 Lucky Jim by Kingsley Amis
34 The Big Sleep by Raymond Chandler
33 Clarissa by Samuel Richardson
32 A Dance to the Music of Time by Anthony Powell
31 Suite Francaise by Irène Némirovsky
30 Atonement by Ian McEwan
29 Life: a User’s Manual by Georges Perec

28 Tom Jones by Henry Fielding
27 Frankenstein by Mary Shelley
26 Cranford by Elizabeth Gaskell
25 The Moonstone by Wilkie Collins
24 Ulysses by James Joyce
23 Madame Bovary by Gustave Flaubert
22 A Passage to India by EM Forster
21 1984 by George Orwell
20 Tristram Shandy by Laurence Sterne
19 The War of the Worlds by HG Wells
18 Scoop by Evelyn Waugh
17 Tess of the D’Urbervilles by Thomas Hardy
16 Brighton Rock by Graham Greene
15 The Code of the Woosters by PG Wodehouse
14 Wuthering Heights by Emily Brontë
13 David Copperfield by Charles Dickens
12 Robinson Crusoe by Daniel Defoe
11 Pride and Prejudice by Jane Austen

10 Don Quixote by Miguel de Cervantes

9 Mrs Dalloway by Virginia Woolf

8 Disgrace by JM Coetzee


7 Jane Eyre by Charlotte Brontë

6 In Search of Lost Time by Marcel Proust

5 Heart of Darkness by Joseph Conrad

4 The Portrait of a Lady by Henry James

3 Anna Karenina by Leo Tolstoy

2 Moby-Dick by Herman Melville

1 Middlemarch by George Eliot

BRUNO ARPAIA
Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Μετάφραση: Χρύσα Κακατσάκη
Ίνδικτος 2008



Συγκινητικό μυθιστόρημα που συνδυάζει αληθινά και φανταστικά γεγονότα, ο Άγγελος της ιστορίας παρακολουθεί την πορεία δύο ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από δίνη του φασισμού και του πολέμου στην Ευρώπη: του Ισπανού αντιφασίστα και αγωνιστή Λαουρεάνο Μαόγιο και του Γερμανού διανοούμενου Βάλτερ Μπένγιαμιν.
Ο Ιταλός συγγραφέας Bruno Arpaia αναλαμβάνει να αφηγηθεί την παράλληλη ιστορία δύο ανθρώπων που γεννήθηκαν στην Ευρώπη σε αντιδιαμετρικούς γεωγραφικά τόπους, εκπροσωπώντας ο ένας τη δύναμη και την ορμή του σώματος κι ο άλλος του πνεύματος σε αντιμαχία με το τέρας του φασισμού. Έτσι, εναλλάξ σε κάθε κεφάλαιο και με αντίστοιχο διαφοροποιημένο ύφος, παρακολουθούμε τις δύο πορείες των δύο αντρών έως ότου συναντηθούν στο Πορτ Μπου, στα γαλλο-ισπανικά σύνορα, τη σημαδιακή χρονιά του 1940.
Η τριτοπρόσωπη αφήγηση που εστιάζεται στον πολιτικό φυγάδα Βάλτερ Μπένγιαμιν ξεκινάει με την οριστική του αναχώρηση από το Βερολίνο, όπου γεννήθηκε από εβραίους γονείς, εμπόρους τέχνης. Ο Μπένγιαμιν επιβιβάζεται στο τρένο για ο Παρίσι, όταν είχε ορίζεται καγκελάριος του Ράιχ ο Χίτλερ. Πρώην καθηγητής, που απαρνήθηκε την ακαδημαϊκή του καριέρα, βρισκόταν στο στόχαστρο των εθνικοσοσιαλιστών. Τώρα όμως πρέπει να απαρνηθεί και τη γλώσσα του, τον εαυτό του και να ζήσει στην Γαλλία σε μια μόνιμη εξορία. Βέβαια η γλώσσα δεν τον δυσκόλευε. Μιλούσε τέλεια γαλλικά και είχε μεταφράσει Μπωντλαίρ και Προυστ (για πρώτη φορά στη γερμανική γλώσσα).

Στο Παρίσι ο Μπένγιαμιν θα βρεθεί ανάμεσα σε φίλους και διανοούμενους της διασποράς, παρέα με την Χάνα Άρεντ, τον Άρθουρ Καίσλερ, τον Μπρεχτ. Έχοντας σπουδάσει φιλοσοφία, τέχνη και λογοτεχνία αρχίζει να διαμορφώνει τις προσωπικές του απόψεις που δεν συμβαδίζουν ούτε με τους σιωνιστές αλλά και ούτε με τους μαρξιστές. Η αδεξιότητά του να ζήσει και να αντιμετωπίσει τα απλά προβλήματα της καθημερινότητας οξύνονται σε ένα αφιλόξενο Παρίσι και με τον ίδιο φτωχότερο όσο ποτέ..
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του επινοημένου ήρωα Λαουρεάνο ξεκινάει από το σήμερα. Ογδονταπεντάχρονος πια, υπόδειγμα επιβίωσης ενός βασανισμένου μαχητή, ζει στο Μεξικό εδώ και πενήντα χρόνια, εξόριστος από το 1941. Ο μονόλογός του απευθύνεται σε μια παρέα φοιτητών Ιταλών, που έχουν σαν ίνδαλμα τον Μπένγιαμιν και για τον οποίο θα ήθελαν να μάθουν λεπτομέρειες για τις τελευταίες στιγμές του στο Πορτ Μπου. Όμως μέχρι να φτάσει ο Λαουρεάνο στο Πορτ Μπου θα παρακολουθήσουμε πτυχές και του δικού του αγώνα στον Ισπανικό Εμφύλιο, πώς στην Βαρκελώνη αποχαιρετάει την Ερυθρή Ταξιαρχία, πώς διαφεύγει από τον στην Γαλλία για να υποστεί την γαλλική «φιλοξενία» σε στρατόπεδα. Ήταν πολύ αριστερός για τους Γάλλους, περιττό οικονομικό βάρος και εν μέσω της γαλλικής ξενοφοβίας τίποτε δεν διαγραφόταν θετικό. Ευτυχώς η εικόνα της Μερθέντες, της ερωτικής κοπέλας του στο Πορτ Μπου, θα τον κρατήσει ζωντανό, μέχρι να την συναντήσει με την ιδιότητα του λαθρέμπορου.

Παρά τις κακουχίες ο νεαρός Λαουρεάνο είναι η χαρά της ζωής, ο άνθρωπος της δράσης, ο αισθαντικός εραστής. Την ίδια στιγμή ο σαρανταεξάχρονος Μπένγιαμιν αναζητάει ηρεμία για να γράψει και να ολοκληρώσει την πνευματική του εργασία. Ευτυχώς που ο Ζωρζ Μπατάιγ του παραχωρεί μια γωνία στην Εθνική Βιβλιοθήκη, τον ιδανικό τόπο του. Αγωνιά για τα χειρόγραφά του, προσπαθεί να τα διασώσει σε περίπτωση που του συμβεί κάτι άσχημο. Ζει με την ελπίδα να πάρει και αυτός την βίζα για την Αμερική, όπως ο Αντόρνο (που του επιστρέφει το δοκίμιο του Μπωντλέρ για να το ξαναγράψει).
Ο λιτοδίαιτος Μπένγιαμιν, μετακόμιζε συνεχώς, με μόνη περιουσία του το πνεύμα και τα γραπτά του και έναν πίνακα που αποτελούσε αλληγορικό σύμβολο της ζωής και της σκέψης του. «Υπάρχει ένας πίνακας του Κλέε που λέγεται Angelus Novus. Εικονίζεται ένας άγγελος που ετοιμάζεται να απομακρυνθεί από κάτι, όπου έχει προσηλωμένο το βλέμμα του. Γουρλωμένα τα μάτια του, ανοικτό το στόμα και ξεδιπλωμένα τα φτερά. Παρόμοια όψη πρέπει να έχει και ο άγγελος της ιστορίας. Το πρόσωπό του στραμμένο στο παρελθόν…Μια ολοσχερής καταστροφή συσσωρεύει αδιάκοπα ερείπια επί ερειπίων και τα εκσφενδονίζει μπροστά στα πόδια του…» (σελ.197)

Από τον άγγελο της ιστορίας δεν θα ξεφύγει ο Μπένγιαμιν, αυτός που στοχάστηκε την έννοια της Ιστορίας των ημερών του, σαν μια μεγαλοφυή σύνθεση, σφυρηλατημένη ανάμεσα στον καλό Ευρωπαίο και τον τελευταίο άνθρωπο. Ο ίδιος αγωνίστηκε για να μην υπάρξει «ο τελευταίος Ευρωπαίος», γράφοντας κείμενα με ένα ιδιόμορφο μείγμα μαρξισμού, ιουδαϊκού μυστικισμού και μοντερνισμού. Όταν από το Παρίσι θα βρεθεί στη Μασσαλία, περιμένοντας τη βίζα, δεν φανταζόταν ότι στις εσχατιές της Ευρώπης, στα οριακά λιμάνια της, θα διαγραφόταν το τέλος του. Όμως το περίμενε, καθώς αναρριχόταν στην κορυφή των Πυρηναίων, ασθμαίνοντας σε κάθε του βήμα με τραμουντάνα στην εύθραυστη καρδιά του. Από το Πορτ Μπου έλπιζε να βρεθεί στην Λισσαβόνα, όμως και εδώ τού το αρνήθηκαν. Μια απλή διατύπωση χρειαζόταν για να περάσει στην σωτήρια όχθη αλλά εμποδίστηκε, σε μια Ευρώπη που δεν έπαψε να εμποδίζει ακόμη και στις μέρες μας μετανάστες και πρόσφυγες.
Εδώ, στο Πορτ Μπου, θα συναντηθεί τυχαία με τον Λαουρεάνο. Δεν θα μαρτυρήσουμε την τελευταία σκηνή που σ’ αφήνει ώρες μετά βουτηγμένο στη θλίψη. Σήμερα στο τουριστικό χωριό, στον Γολγοθά του Βάλτερ Μπένγιαμιν, ξεχωρίζει το επιβλητικό μνημείο «Passagen» του Dani Karavan καθώς κατηφορίζει μέχρι την ακτή, αφιερωμένο στη μνήμη ενός ακόμη Ευρωπαίου περιπλανώμενου του 20ου αιώνα.
Ο Ναπολιτάνος συγγραφέας, δημοσιογράφος και μεταφραστής, Bruno Arpaia, ίσως ξαφνιάσει τους εκλεκτικούς αναγνώστες του έργου του Βάλτερ Μπένγιαμιν με την «μυθοπλαστική» εκδοχή του. Οι υπόλοιποι αναγνώστες ίσως αναζητήσουν το αποσπασματικό του έργο του στα ελληνικά που αναφέρεται ξεχωριστά στην φιλοσοφία της γλώσσας, στην τέχνη, στον Μπρεχτ, στον Μπωντλαίρ, στο χασίς, στο αστυνομικό μυθιστόρημα και πρωτίστως τα αυτοβιογραφικά κείμενα «Τα παιδικά χρόνια στο Βερολίνο το χίλια εννιακόσια». Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για κερδισμένες αναγνώσεις.


Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ, βιβλιοδρόμιο, Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2009

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΕΡΡΩΝ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ "Η λογοτεχνία στην οθόνη"
Τετάρτη 14 Ιανουαρίου 2009 στις 8 μμ στο αμφιθέατρο

Odette Toulemonde (Η Οντέτ στα άστρα)

Σκηνοθεσία: ΕΡΙΚ ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΣΜΙΤ Σενάριο: ΕΡΙΚ ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΣΜΙΤ
Ηθοποιοί: ΑΛΜΠΕΡ ΝΤΙΠΟΝΤΕΛ , ΚΑΤΡΙΝ ΦΡΟ , ΖΑΚ ΒΕΜΠΕΡ , ΦΑΜΠΡΙΣ ΜΟΥΡΓΚΙΑ , ΖΟΥΛΙΕΝ ΦΡΙΖΟ , ΛΟΡΑΝΣ ΑΜΕΛΙΟ
Μουσική: Νικόλα Πιοβάνι και τραγούδια της Τζοζεφίν Μπέικερ


Η Οντέτ Τουλμόντ (Κατρίν Φρο), μια καθημερινή γυναίκα στα 40, δεν έχει και πολλούς λόγους για να είναι ευτυχισμένη, αλλά είναι. Ο γοητευτικός και πλούσιος συγγραφέας Μπαλταζάρ Μπαλσάν (Αλμπέρ Ντιποντέλ), έχει κάθε λόγο να είναι ευτυχισμένος, αλλά δεν είναι. Η Οντέτ είναι χήρα. Ζει σε ένα μικρό διαμέρισμα με το γιο της, έναν ιδιαίτερα ευχάριστο νέο, και την κόρη της, η οποία προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ενηλικίωσής της και έχει παγιδευτεί στη δυστυχία της. Τα πρωινά η Οντέτ δουλεύει σε ένα πολυκατάστημα στο τμήμα καλλυντικών και το βράδυ στολίζει με φτερά και πούλιες κοστούμια για καμπαρέ. Τη μοναδική ευτυχία τη βρίσκει μέσα στις σελίδες των μυθιστορημάτων του Μπαλταζάρ Μπαλσάν. Πιστεύει ότι αυτά της δίνουν αστείρευτη αισιοδοξία για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στη ζωή της και εύχεται κάποια στιγμή να συναντήσει τον συγγραφέα και να τον ευχαριστήσει. Πράγματι, μετά από δύο άτυχες και πολύ σύντομες συναντήσεις τους, ο Μπαλταζάρ Μπαλσάν θα βρεθεί εντελώς αναπάντεχα να χτυπά το κουδούνι στην πόρτα της Οντέτ. Η Κατρίν Φρο (Το κορίτσι που γυρίζει τις σελίδες) και ο Αλμπέρ Ντιποντέλ (Οι ατέλειωτοι αρραβώνες, Μη αναστρέψιμος) πρωταγωνιστούν σε μια επιτυχημένη ρομαντική κομεντί που είδαν περισσότεροι από 1.000.000 θεατές στη Γαλλία. Η ιστορία δύο παραμελημένων ανθρώπων με τίποτα κοινό που όμως η γνωριμία τους θα αλλάξει ριζικά τις ζωές τους ... αφού η ευτυχία της Οντέτ είναι μεταδοτική!

ΕΡΙΚ-ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΣΜΙΤ (ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ)

Ο Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ είναι από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους συγγραφείς στο γαλλόφωνο θέατρο και λογοτεχνία. Το 1991 έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό με το θεατρικό έργο "Η Δίκη του Δον Ζουάν", το οποίο εκτός από τη Γαλλία ανέβηκε και σε όλες τις σημαντικές θεατρικές σκηνές του κόσμου. Το 1994 με το θεατρικό "Ο Επισκέπτης" κέρδισε τέσσερα βραβεία Μολιέρου και την καθολική αποδοχή. Το 2004 η κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματός του "Ο κύριος Ιμπραήμ και τα λουλούδια του Κορανίου" σημείωσε επιτυχία σε όλον τον κόσμο και έφερε ξανά στο προσκήνιο τον Ομάρ Σαρίφ, ο οποίος μάλιστα για την ερμηνεία του κέρδισε το βραβείο Σεζάρ.
Η ΟΝΤΕΤ ΣΤΑ ΑΣΤΡΑ είναι η πρώτη ταινία του Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ από τη θέση του σκηνοθέτη στην οποία υπογράφει επίσης το σενάριο. ΚΑΤΡΙΝ ΦΡΟ (ΟΝΤΕΤ ΤΟΥΛΜΟΝΤ) Η Κατρίν Φρο είναι από τις πιο επιτυχημένες κωμεντιέν στη Γαλλία, τόσο στον κινηματογράφο όσο και το θέατρο. Έχει προταθεί έξι φορές για Σεζάρ ερμηνείας, και το κέρδισε το 1997 για την ταινία Un Air de Famille. Μιλώντας για το ρόλο της Οντέτ είπε: " To γεγονός ότι ο ρόλος είχε στοιχεία μιούζικαλ ήταν κάτι που με ώθησε στο να δεχτώ να τον ερμηνεύσω, έστω και αν αυτό το κομμάτι κάπως περιορίστηκε στο τελικό μοντάζ, καθώς και το ότι ήθελα πολύ κάποια στιγμή να παίξω δίπλα στον Αλμπέρ Ντιποντέλ. Βρίσκω τον χαρακτήρα της Οντέτ αξιολάτρευτο, ιδιαίτερα το γεγονός ότι είναι τόσο αιθεροβάμων! Η Οντέτ Τουλμόντ (στα ελληνικά το Τουλμόντ θα μπορούσε να αποδοθεί ως Καθεμία) είναι μοναδική. Νοιάζεται για τους άλλους, είναι διατεθειμένη να κάνει ότι μπορεί για να βοηθήσει, είναι γενναιόδωρη και συμπάσχει ειλικρινά με όσους έχουν προβλήματα.".

ΤΟ ΠΈΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ

«Ξαναδιαβάζοντας τους κλασικούς»

ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Ε.Μ. ΦΟΡΣΤΕΡ «Το πέρασμα στην Ινδία» (εκδόσεις Μεταίχμιο)

Εισηγητής : Θεόδωρος Γρηγοριάδης

Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2009 στις 8μμ


Γραμμένο το 1924, το τελευταίο μυθιστόρημα του ΄Εντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ, εξελίσσεται στην Ινδία, την περίοδο της αγγλικής αποικιοκρατίας με φόντο το κίνημα για την ανεξαρτησία της στη δεκαετία του 20. «Το πέρασμα στην Ινδία» είναι ένα κλασικό μυθιστόρημα, του μοντερνισμού και ένα από τα σημαντικότερα βρετανικά μυθιστορήματα του 20ου αιώνα.
Το βιβλίο βασίζεται κυρίως στις ανθρώπινες αξίες και σχέσεις, στην αναζήτηση ενός ανοιχτού πνεύματος, στην κατανόηση της διαφορετικότητας των λαών αλλά και των ατόμων ξεχωριστά. Και όλα αυτά δοσμένα με ποιητικότητα, συμβολισμό και διάθεση για κοινωνική κριτική. Πάνω απ’ όλα πρόκειται για το σημαντικότερο μυθιστόρημα που ασχολείται με το θέμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και τις αντιφατικές συνέπειες της αποικιοκρατίας.
Μία νεαρή Αγγλίδα δασκάλα, η Αντέλα Κουέστεντ και η ηλικιωμένη φίλη της, η κυρία Μουρ, επισκέπτονται την φανταστική πόλη Τσαντραπόρ, στη Βρετανική Ινδία. Η Αντέλα πρόκειται να παντρευτεί τον γιο της κυρίας Μουρ, τον Ρόνι Χίσλοπ, δήμαρχο της πόλης. Εκεί θα γνωριστούν με ντόπιους και Βρετανούς και ανάμεσά τους βρίσκεται ο γιατρός Αζίζ, ένας Ινδός μουσουλμάνος και ο διευθυντής του βρετανικού κολεγίου Σίριλ Φίλντινγκ. Ο Ασίζ υπόσχεται στις δύο γυναίκες να τις πάει να δούνε τις φημισμένες σπηλιές Μάραμπαρ σε μια απομακρυσμένη περιοχή. Όμως η εκδρομή αυτή θα είναι καταστρεπτική για όλους. Ένα «σκοτεινό» γεγονός θα φέρει αντιμέτωπες τις δύο κοινότητες ξεσηκώνοντας πάθη και συγκρούσεις.
Στο μυθιστόρημα καταγράφεται η δυσκολία να υπάρξει φιλία ανάμεσα στους Άγγλους και τους Ινδούς αφού κυριαρχεί ο ρατσισμός και η καταπίεση των Άγγλων. Το δυτικό μυαλό αδυνατεί να συλλάβει το τεράστιο ψηφιδωτό μιας χώρας όπου συνυπάρχουν διαφορετικές φυλές και θρησκείες και τις τεράστιες διαφοροποιήσεις ακόμη και στα πιο καθημερινά πράγματα. Στο συναίσθημα και το ένστικτο των Ινδών αντιπαραβάλλεται η επιστημονικότητα και ο ορθολογισμός των Βρετανών.
Ο Φόρστερ γνώρισε την Ινδία σε δύο ταξίδια του και ο τρόπος που περιγράφει τη χώρα και τους ανθρώπους της, δείχνει τη βαθιά γνώση και την επιρροή που δέχθηκε ο ίδιος από την επαφή του με την ανατολική πλευρά του πολιτισμού.

Το μυθιστόρημα «Το πέρασμα στην Ινδία» βραβεύτηκε με το James Tait Black Memorial Prize μυθιστορήματος το 1924. Βρίσκεται στην 25η θέση της λίστας της Modern Library με τα 100 καλύτερα αγγλικά μυθιστορήματα του εικοστού αιώνα και στα 100 καλύτερα αγγλικά μυθιστορήματα του περιοδικού TIME. Το 1984 γυρίστηκε σε ταινία σε σκηνοθεσία του Ντέιβιντ Λιν και κέρδισε δύο Όσκαρ.
Η εισήγηση στηρίζεται θεωρητικά στις θέσεις του Edward Said όπως τις αναπτύσσει εκτενώς, σε σχέση με το Πέρασμα στην Ινδία, στο κορυφαίο έργο «Οριενταλισμός».
Θα παρουσιαστεί επίσης το κείμενο του Φόρστερ (1951) για την συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Καβάφη τον οποίο μετέφρασε στα αγγλικά αφού τον γνώρισε από κοντά στην Αλεξάνδρεια. Θα διαβαστεί επίσης και το κείμενο του Γιώργου Σεφέρη «Μόργκαν Φόστερ: Ματιά από τον Λοξό Πύργο» (1970, Δοκιμές Β΄) όπου καταγράφεται και η συνάντηση του 'Ελληνα Νομπελίστα με τον γηραιό πια Φόρστερ στο Λονδίνο.

ΤΖΕΙΜΣ ΜΙΙΚ
Τώρα αρχίζουμε την κάθοδό μας

Μετάφραση: Μαρίνα Τουλγαρίδου
Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ, 2008, σελ.420



Ένας αεικίνητος σκωτσέζος δημοσιογράφος γνωρίζει στο Αφγανιστάν μια Αμερικανίδα συνάδελφό του και την ερωτεύεται. Θα την αναζητήσει στην πατρίδα της, ένα περιπετειώδες ταξίδι που θυμίζει σε την ερημιά και την εγκατάλειψη των βομβαρδισμένων τόπων που άφησαν και οι δυο πίσω τους.
Το μυθιστόρημα του Τζέιμς Μίικ αρχίζει τον Οκτώβριο του 2001, μετά την πτώση των δίδυμων πύργων. Δεν παραμένει πάντως στο σημείο μηδέν αλλά οδεύει προς την Καμπούλ σε μια καθοριστική περίοδο που οι Αμερικανοί θέλουν να καθυποτάξουν τους Ταλιμπάν και τους τρομοκράτες που ξεπήδησαν από τις δυνάμεις τους. Ο Άνταμ Κέλας 34 ετών, με συναισθηματικές ανασφάλειες, σχεδιάζει να γράψει ένα εμπορικό μυθιστόρημα μπας και δει άσπρη μέρα το πορτοφόλι του. Προς το παρόν τρέχει πίσω από τα γεγονότα στο Αφγανιστάν, καλύπτοντας την πλευρά των δυτικών. Τα όπλα του, όπως και των άλλων δημοσιογράφων, είναι η σύγχρονη τεχνολογία της πληροφόρησης που ανθίζει ακόμη και στην ερημιά μέσω των δορυφόρων και κάθε είδους ηλεκτρονικής συσκευής που μπορεί να αναμεταδώσει αλλά και να κατασκευάσει γεγονότα. Εκεί όπου οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι συγκρούονται με τους Ευρωπαίους των «κωλοφυλλάδων», ο προοδευτικός αριστερός (και άρα δωσίλογος) Κέλας θα έρθει σε αντιπαράθεση με την Άστριντ, μια νευρωτική αλλά δυναμική τύπισσα που καλύπτει κι αυτή τα γεγονότα για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου απομακρύνεται από το πεδίο μάχης και μεταφέρεται λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2002, με το ταξίδι του Κέλας από την Αγγλία στην Αμερική προκειμένου να συναντήσει την ΄Αστριντ. Δεν είναι μόνον η αξέχαστη νύχτα που πέρασε μαζί της σε μια αεροπορική βάση, αλλά και ένα αναπάντεχο μήνυμα στον υπολογιστή του που τον καλεί εσπευσμένα κοντά της. Η περιγραφή του ταξιδιού του είναι το ίδιο περιπετειώδης με την παράλληλη ανασκόπηση των προηγούμενων μηνών. Μαστοριά αφηγηματική: από τη μια η πορεία προς την Καμπούλ μέσα από ορεινά περάσματα, μαύρα βράχια, κοιλάδες, φαράγγια, αυτοκίνητα που χοροπηδάνε από τους κραδασμούς και από την άλλη αεροπλάνα, τρένα, ταξί, λεωφορεία, ανταποκρίσεις πτήσεων, σημεία εξονυχιστικών ελέγχων, ατέλειωτες διαδρομές σε μοναχικά τοπία της κεντροδυτικής Αμερικής. Σκηνές με φτωχούς και αθώους σε βομβαρδισμένα χωριά στις ασιατικές στέπες, εναλλάσσονται με εικόνες ανέργων και ανασφάλιστων στα βομβαρδισμένα ηθικά και κοινωνικά τοπία της Αμερικής. Οι ίδιες δυσκολίες και στις δυο πλευρές: καχυποψία για τον ξένο, αδιάκοπες διαψεύσεις κάθε προσδοκίας για μια ανθρώπινη ζωή.
Ο Κέλας ταξιδεύει με το χέρι μπαταρισμένο που αιμορραγεί. Ένα γεύμα, την προηγούμενη νύχτα, σε φιλικό σπίτι στο Κάμντεν του Λονδίνου, παρουσία μιας πρώην φιλενάδας του και η απιστία μπρος στα μάτια της γυναίκας του καλύτερου φίλου του (σε συνδυασμό με την αδιαφορία της ομήγυρης για τα τεκταινόμενα στην ανατολή) τον οδήγησαν σε μια προσωπική έκρηξη όπου έσπασε τα πάντα και πέταξε στην τζαμαρία την προτομή του Λένιν, που διακοσμούσε το υπέρκομψο σπίτι του οικοδεσπότη καθηγητή και προοδευτικού διανοητή. Μια σκηνή τόσο σπαρταριστή και διαβρωτική που θα έχαιρε της εκτίμησης του Πίντερ και του Άλμπι.
Καθόλου σοβαροφανής ο Τζέιμς Μίικ δεν διστάζει να κριτικάρει αμφότερες τις ομοαίματες νοοτροπίες. Την συγκρατημένη και ενημερωμένη Αγγλία αλλά και την επιφυλακτική και εγωίστρια Αμερική που δεν σηκώνει κανενός είδους κριτική στις ενέργειές της. «Ένα άσκοπος πόλεμος, όπου τα θύματα ήταν εθελοντές ή ξένοι, ήταν η ύστατη πολυτέλεια μιας κοινωνίας που δεν εννοούσε να δεχτεί πως δεν ήξερε τι να κάνει τα χρήματα που διάθετε για να παρηγορηθεί».

Ταυτόχρονα η κριτική του συγγραφέα επεκτείνεται μέσω των προβληματισμών του ήρωα δημοσιογράφου και στα μέσα ενημέρωσης που καλύπτουν τις διεθνείς συγκρούσεις. Τι βλέπουν στο Αφγανιστάν; Με ποιανού βλέμμα; Ποια είναι η θέση τους μπροστά στο θύμα; Ο Κέλας, στον πόλεμο του Ιράκ με το Κουβέιτ, συνάντησε έναν αιχμάλωτο με δεμένα χέρια που εκλιπαρούσε σε μια «βάρβαρη» γλώσσα. Κι ο Κέλας του έδωσε μόνον νερό, δεν του έλυσε καν τα χέρια, αφήνοντάς τον στον ρόλο που του αποδόθηκε. Αλλά και στο Αφγανιστάν, ύστερα από μια παρανοημένη συνεννόηση, προκαλεί τον θάνατο δύο ντόπιων σε ένα αυτοκίνητο. Το όφελός του θα ήταν η ζωντανή κάλυψη της επίθεσης, οι ενοχές όμως τον αναγκάζουν να τρέξει μακριά από τα αθώα θύματα.
Τέτοιες σκηνές θυμίζουν δυνατό ανάγνωσμα «δημοσιογραφικής λογοτεχνίας». Όμως ο Τζέιμς Μίικ δεν είναι μόνον μάχιμος δημοσιογράφος. Επινοεί αυτό το ύφος για τις ανάγκες του βιβλίου του, προσδίδοντας και μια ατμόσφαιρα «μυθιστορημάτων αεροδρομίου» (Κλάνσι) και τα οποία σατιρίζει για την ευκολία και την επιπολαιότητά τους. Το ίδιο απορρίπτει και τα μυθιστορήματα του φανταστικού που δημιουργούν αλλόκοτους ήρωες, χωμένους κάτω από τη γη, την στιγμή που ο κόσμος καίγεται. Ο Κέλας γι’ αυτόν τον κόσμο καίγεται αληθινά, παρά τις αδυναμίες, τις υστερικές εξάρσεις και τις γυναίκες που τον εγκαταλείπουν. Όσο για την Άστριντ –έκπληκτη-τού ανακοινώνει ότι το μήνυμα δεν ήταν δικό της, ήταν ένας ιός, μια ψηφιακή φάρσα.

Ο Τζέιμς Μίικ γεννήθηκε το 1962 στο Λονδίνο και μεγάλωσε στην Σκοτία. Έχει εκδώσει τρία μυθιστορήματα, ενώ το «Λαϊκό διάταγμα της αγάπης» (Ελληνικά Γράμματα 2006) βραβεύτηκε στην πατρίδα του και βρέθηκε στην λίστα των ευπώλητων. Στην Ελλάδα πέρασε απαρατήρητο όπως και ο ίδιος ο συγγραφέας όταν μας επισκέφθηκε με πρωτοβουλία του Βρετανικού Συμβουλίου. Εκείνη τη βραδιά όλοι συνέρεαν στον Slovoj Zizek που θεωριτοκολογούσε για τις συνέπειες της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο Τζέιμς Μίικ, ως ξένος ανταποκριτής της Guardian, βρέθηκε στις αληθινές μάχες και τα ρεπορτάζ του για το Ιράκ και το Γκουαντάναμο κέρδισαν διεθνή βραβεία. Πρόκειται για έναν ικανότατο συγγραφέα. Μακάρι να περισσέψει λίγος χώρος –ανάμεσα στην Χίσλοπ και τον Γιάλομ-και γι’ αυτόν.

ΝΕΑ, βιβλιοδρόμιο 10 Ιανουαρίου 2009

Βαλς με τον Μπασίρ

Σκηνοθεσία: Ari Folman
Σενάριο: Ari Folman
Μουσική: Max Richter


Παρά την αισθητική τελειότητα παραμένει μια περίεργα πολιτική ταινία που συμβάλλει σε άλλα πεδία προπαγάνδας-αυτής που από τη μεριά των Παλαιστινίων κοιτάμε ξανά το πρόβλημα και με δήθεν αιρετική ματιά... ενώ υποδαυλίζουμε την ένταση (δεν ξεχνώ τον Λίβανο ότι κι εκείνοι δολοφονούν).

η σφαγή ολοκληρώνεται και στα σχολεία

λευκή σελίδα διαμαρτυρίας


























θρήνος

η σφαγή συνεχίζεται...

σελίδα διαμαρτυρίας





χωρίς κείμενο





όταν δεν αντέχεται ούτε ο λόγος ούτε η εικόνα

100 βιβλία που σημάδεψαν τη ζωή τους και τα δικά μου 10

1. O επιτάφιος θρήνος, Γιώργος Ιωάννου

2. Η καρδιά του σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ

3. Βάκχες, Ευριπίδης

4. Ποιήματα, Κ.Π. Καβάφης

5. Oι χτίστες, Γιώργος Χειμωνάς

6. A far cry from Kensington, Μιούριελ Σπαρκ

7. Yπόγειος κόσμος, Ντον Ντε Λίλο

8. Αιχμάλωτος του έρωτα, Ζαν Ζενέ

9. Η χλομή θέα των λόφων, Καζούο Ισιγκούρο

10. Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ

Επιπλέον-μετά την ψηφοφορία- μου ζητήθηκε να σχολιάσω γιατί επέλεξα τον Κ.Π. Καβάφη που βρέθηκε τελικά στην κορυφή:

«Ποιήματα» Κ.Π. Καβάφης



Διάβασα τον Καβάφη σαν ένα σύνολο ποίησης, μυθοπλασίας, ιστορίας και ήθους. Εκτίμησα τη γλώσσα του, πρωτίστως, που ελληνίζει χωρίς ποιητικισμούς και λαϊκισμούς, με μια απόσταξη αγγλικής κυριολεξίας. Την διαπολιτισμική ματιά του, τη διαχρονική θεώρηση της ιστορίας χωρίς εμμονές σε τοπικισμούς και οριοθετήσεις, πράγμα που με βοήθησε στα «Νερά της χερσονήσου». Τον ερωτισμό του, με την θλιμμένη συνενοχή, τη σιωπηλή ανάκληση περασμένων σωμάτων, την ανοχύρωτη επιθυμία μακριά από τις «διαγνώσεις» των ερωτικών γκέτο. Στο «Παρτάλι» δύο βασικοί χαρακτήρες μου διαμορφώνονται κοινωνικά, διαβάζοντας ποιήματά του. Στην «Αλούζα» ένα ολόκληρο κίνημα διανοούμενων περιφέρεται στις ερωτικές και ιστορικές καβαφικές τοποθεσίες της μεσογειακής ανατολής, έναν γεωγραφικό χώρο που εξακολουθεί να βαραίνει τις προσωπικές και μυθοπλαστικές περιπλανήσεις μου. Μα πάνω απ’ όλα: η αίσθηση της οικειότητας ότι σου χαρίζεται το έργο ενός μεγάλου δημιουργού κι εσύ το οικειοποιείσαι σαν να αφορά αποκλειστικά και μόνον σένα.


Θεόδωρος Γρηγοριάδης

100 βιβλία που σημάδεψαν τη ζωή τους

60 συγγραφείς στο περιοδικό ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 3 Ιανουρίου 2008 επιλέγουν από 10 βιβλία που σημάδεψαν τη ζωή τους.

Η τελική λίστα των 100 δημοσιεύται στο περιοδικό.

Τα πρώτα πενήντα είναι:


1. ΠΟΙΗΜΑΤΑ Κ.Π. Καβάφης
2. Η ΔΙΚΗ Φραντς Κάφκα
3. ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
4. ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΧΡΟΝΟ Μαρσέλ Προυστ
5. ΟΔΥΣΣΕΙΑ Όμηρος
6. Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ Φραντς Κάφκα
7. ΙΛΙΑΔΑ Όμηρος
8. ΟΔΥΣΣΕΑΣ Τζέιμς Τζόις
9. ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ Σοφοκλής
10. ΑΜΛΕΤ Ουίλιαμ Σαίξπηρ
11. ΜΟΜΠΙ ΝΤΙΚ Χέρμαν Μέλιβλ
12. ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ Μιγκέλ ντε Θερβάντες
13. Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ Τζόζεφ Κόνραντ
14. ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Κάρολος Ντίκενς
15. ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ Άρης Αλεξάνδρου
16. Ο ΗΛΙΘΙΟΣ Φιοντόρ Ντοστογιέφκσι
17. ΜΑΝΤΑΜ ΜΠΟΒΑΡΥ Γκιστάβ Φλομπέρ
18. Ο ΦΥΛΑΚΑΣ ΣΤΗ ΣΙΚΑΛΗ Τζ.Ντ. Σάλιντζερ
19. ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ Βικτόρ Ουγκό
20. ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
21. ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΡΜΑΣ Σταντάλ
22. ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
23. ΒΑΚΧΕΣ Ευριπίδης
24. ΒΙΒΛΟΣ
25. ΤΟ ΙΕΡΟ Ουίλιαμ Φόκνερ
26. ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καρλ Μαρξ
27. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ Θουκιδίδης
28. ΑΝΤΙΓΟΝΗ Σοφοκλής
29. Η ΦΟΝΙΣΣΑ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
30. 4 ΚΟΥΑΡΤΕΤΑ Τ.Σ.Έλιοτ
31. ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ Άντον Τσέχοφ
32. ΦΩΣ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ Ουίλιαμ Φόνκερ
33. ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ Αρθούρος Ρεμπό
34. ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ Λέων Τολστόι
35. ΛΟΛΙΤΑ Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ
36. ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ Πλάτων
37. Η ΑΣΚΗΤΙΚΗ Νίκος Καζαντζάκης
38. ΕROICA Κοσμάς Πολίτης
39. ΤΟ ΣΤΡΙΨΙΜΟ ΤΗΣ ΒΙΔΑΣ Χένρι Τζέιμς
40. ΔΟΚΙΜΕΣ Α &Β Γιώργος Σεφέρης
41. Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ Γιώργος Ιωάννοι
42. ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑΣ Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες
43. ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ Γεώργιος Βιζυηνός
44. Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΜΟΙΡΑ Αντρέ Μαλρό
45. ΦΡΑΝΚΕΣΤΑΪΝ Μαίρη Σέλεϊ
46. ΜΑΚΒΕΘ Ουίλιαμ Σαίξπηρ
47. ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ Εμμανουήλ Ροϊδης
48. ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΟΚ ΦΙΝ Μαρκ Τουέιν
49. ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ Ντάντε Αλιγκέρι
50. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ Χόρχε Λουίς Μπόρχες