ΤΖΟΝ ΧΑΣΚΕΛ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ

Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ. 2009
Μετάφραση: Σοφία Ανδρεοπούλου



Ένας νεαρός άντρας, ο Τζακ, επιμελητής κειμένων σε περιοδικά για μωρά, από το Σικάγο, ζει στη Νέα Υόρξη, στο Μπρούκλιν με την γυναίκα του Ανν. Ο ανήσυχος πρωταγωνιστής μας ξαφνικά χάνει τη γυναίκα του την στιγμή που σταματάνε σε ένα βενζινάδικο. Ξεκινάει με κάθε δυνατό τρόπο να τη βρει, ακολουθώντας μια διαδρομή που βρήκε πάνω σε ένα σημείωμά της και οδηγεί προς τη γενέτειρά της στο Σαν Ντιέγκο. Στην αρχή ταξιδεύει με ποδήλατο, ύστερα νοικιάζει ένα Nissan Pulsar και κατευθύνεται προς το Νότο, διασχίζοντας κάθετα την Αμερική. Με αγωνία την αναγνωρίζει σε φυσιογνωμίες που δεν είναι αυτή, σε μυρωδιές ξένων κορμιών, σε κοινότητες χίπικες, μπαίνει ερωτικά και πειραματικά ανάμεσα σε ζευγάρια.
Στην πραγματικότητα έχει αρχίσει η κάθοδός του σε ένα Αμερικανικό Καθαρτήριο και γι αυτό κάθε μέρος του μυθιστορήματος φέρει τον τίτλο ενός από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα και κάθε ενότητα επτά μικρότερα κεφάλαια.
Τίποτε δεν τον σταματάει από την Αλαζονεία και την Οργή μέχρι τον Φθόνο, την Λαγνεία, την Λαιμαργία, την Οκνηρία και την Απληστία. Παραβαίνει τις «σεξουαλικές μεμβράνες», δοκιμάζει ομοερωτικές προσεγγίσεις, ζει σε εγκαταλειμμένα σπίτια και σε παραπήγματα, ανεβοκατεβαίνει βουνά, ινδιάνικους καταυλισμούς, τους λόφους της Κεντρικής Αριζόνας, βρίσκεται στο Εθνικό Μνημείο του κρατήρα Σανσέζ. Κάνει ωτοστόπ, στέκεται σε βενζινάδικα, τρώει σε φαστφουντάδικα, χάνεται σε τοπία ερημιά με κάκτους και φραγκοσυκιές και σε αυτοκινητοδρόμους των τεσσάρων λωρίδων
Η έρημος επεκτείνεται στην καρδιά και στην ψυχή του και καταλήγει ένας homeless που αποδέχεται ακόμη και άλλο όνομα όταν τον αποκαλούν έτσι. Η επιδείνωσή του τον οδηγεί να τρέφεται πια από σκουπιδοτενεκέδες και να αναζητάει την καθαρότητα στο νερό του ωκεανού.

Την ιστορία την διηγείται ο ίδιος ο Τζακ αλλά από ποια πλευρά; Σαν τον Νεκρό του Τζάρμους, αποσυνδεμένος από την πραγματικότητα, μέσα σε ένα υπερβατικό χωρόχρονο, σαν σε εφιαλτικό όνειρο. Μια σωματική αφήγηση, που αναπαριστά, σκηνοθετεί, σέρνεται σαν φίδι στην έρημο και, σαν μετά από μια καταστροφή, καταδεικνύει το ξεπεσμένο όραμα μιας παραλυμένης Αμερικής που αλληγορικά ακολουθεί την εξάρθρωση της λογικής του ήρωα.

Πρώτο μυθιστόρημα του Αμερικανού Τζον Χάσκελ, υποδουλωμένο σε τερτίπια δημιουργικής γραφής, σ’ αφήνει μετέωρο ώρες μετά- αφού κλείσεις το βιβλίο, σαν τον υπνωτισμένο που είχε αρνηθεί να υποστεί μια τέτοια εμπειρία.



Θεόδωρος Γρηγοριάδης (για τα 1000 και δύο βιβλία)