Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2019

Το βιβλίο που μου άλλαξε τη ζωή



Διάβασα το “Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ” δέκα τεσσάρων χρονών. Δεν θυμάμαι πάντως αν το είχα αγοράσει ή αν το είχα δανειστεί από κάποια  βιβλιοθήκη. Στα ράφια των βιβλιοθηκών μου δεν υπάρχει πια και ούτε το ξαναδιάβασα από τότε. Όμως το βιβλίο αυτό καθόρισε τα εφηβικά και τα μετέπειτα χρόνια της ενήλικης ζωής μου αλλά και την πορεία μου ως συγγραφέα. Είχα συγκινηθεί πολύ με  την ιστορία εκείνου του κοριτσιού, όμως με εντυπωσίασε πολύ και η ημερολογιακή του μορφή που στάθηκε η αφορμή να γράψω κι εγώ ημερολόγιο. 
Ας αφήσω να μιλήσει το πρώτο μου ημερολόγιο, την εποχή που είμαι μαθητής της  Τετάρτης Γυμνασίου:      

“Σάββατο 3-1-1970   
                                                 “εξηγήσεις”  
Αγαπητέ Frank    Η ιδέα να γράψω ημερολόγιο ήτο τόσο ξαφνική [… ] Το χαρτί νιώθει τον άνθρωπο λέγει στο ημερολόγιό της η Άννα Φρανκ. Είναι αλήθεια αυτό. Το έχω διαπιστώσει…” 
Και: 

“Κυριακή 4-1-1970
                                                       “Περί ημερολογίου”   
Αγαπητέ Frank


 Ίσως κανείς ο οποίος διαβάσει το ημερολογιό μου θα πη ότι έχω  επηρεαστεί από το ημερολόγιον της Άννας Φρανκ. Αυτό είναι λάθος διότι εγώ εθαύμασα εκείνο αλλά όχι δεν ημπορώ να το μιμηθώ. Παραπάνω χθες σημείωσα ότι γράφω για να με νιώθει. Ναι! Το ημερολόγιό μου θα αντιπροσωπεύει στον φίλο μου. Τον φίλο τον έχω πλάσει εδώ και πολύ καιρό πριν διαβάσω το “ημερολόγιο της Άννας Φρανκ”. Ίσως αυτός ο φανταστικός φίλος να με νιώθει σα να κρατά μυστικά. Ας συστηθώ στον Frank…”  

Η ανάγκη μου να μιλήσω ως έφηβος, η απουσία αληθινών φίλων, το καταπιεστικό γυμνάσιο επί χούντας με παρακίνησαν να μιλάω πάνω στο χαρτί, με έναν φανταστικό φίλο του στον οποίο έδωσα το όνομα “Φρανκ”. Ούτε Γιώργος ούτε Δημήτρης. Ένας ξένος, κάποιος που το όνομά του προερχόταν μέσα από τη δραματική ιστορία της Άννας Φρανκ. Να λοιπόν που ένα βιβλίο μού δάνειζε το επώνυμο της συγγραφέως του και τη δομή του, την ημερολογιακή καταγραφή ως δυνατότητα εξομολόγησης και αποτύπωσης της καθημερινότητας. H Άννα Φρανκ

Σε πολλές σελίδες, παρακάτω, δυσκολευόμουν να συνεχίσω, έπρεπε να το κρύψω κάπου, γιατί η μάνα μου: “-Αχ μ αυτό το σαχλαμάρικο τρως τον καιρό σου, είπε.  -Ναι εσύ ξέρεις... απήντησα μη ξέροντας. -Αν δεν στο κάνω κομμάτια τι να γίνω! Λες να το πραγματοποιήσει; Συνέχισα να γράφω καθημερινά καταγράφοντας τα πάντα, σκέψεις, επεισόδια στο σχολείο, κριτικές βιβλίων και ταινιών που έβλεπα. 

Τα πρώτα δύο σπιράλ τετράδια των πενήντα φύλλων θα συνεχιστούν με τα γεροδεμένα σημειωματάρια των τριακοσίων σελίδων στα φοιτητικά μου χρόνια. Σύντομα θα εγκαταλείψω τη μεικτή γλώσσα που αναγκαζόμασταν να γράφουμε στο χουντικό σχολείο και θα αναζητούσα την προσωπική μου φωνή, όπως ερχόταν βαθιά από μέσα μου. 

Τα σημειωματάρια “NOTES”, με τις διακριτικές διαγραμμίσεις  και το πλαστικοποιημένο εξώφυλλό τους, ήταν του Εκδοτικού οίκου ΑΣΤΗΡ. Τύφλα να έχουν τα Moleskine. Τα αγόραζα δυο δυο όποτε τα πετύχαινα στα βιβλιοπωλεία ώσπου με τα χρόνια σταμάτησαν να εκδίδονται. Ναύτης στο πολεμικό καράβι για πολλούς μήνες και μετά διορισμένος καθηγητής στον Έβρο, απομονωμένος από φίλους, αποτέλεσαν τα απόκρυφα μου κείμενα. Έγραφα σελίδες ατέλειωτες και μάλιστα για μια καθημερινότητα που δεν ήταν πάντα τόσο συναρπαστική. Όμως κάτι είχε αλλάξει.

 Ο Φρανκ  δεν υπήρχε πια. Δεν απευθυνόμουν σε κανέναν. Ο φίλος της εφηβείας και του γυμνασίου έφυγε από την ζωή μου ενώ κάποιοι άλλοι φίλοι μπαινόβγαιναν αληθινά αφήνοντας τα ίχνη τους στις χειρόγραφες σελίδες. Τα πρώτα σημειωματάρια τα έκρυβα σε μια θυρίδα σε τράπεζα για να τα προστατεύω από τυχόν αδιάκριτα διαβάσματα, τόσο πολύτιμα τα θεωρούσα, τόσο ενοχικά αισθανόμουν χρόνια μετά την εφηβεία μου. Ο υπάλληλος της τράπεζας, που με συνόδευε στο υπόγειο, ποιος ξέρει τι να φανταζόταν ότι κρύβονται στα τυλιγμένα πακέτα. Τι κειμήλια! Όμως, σταδιακά, δεν κατέγραφα μόνον την καθημερινότητα. Τα εμπλούτιζα με αφηγηματικές τεχνικές που ερχόντουσαν αυθόρμητα ή εσκεμμένα. Στην πραγματικότητα επινοούσα τρόπους περιγραφής και έκφρασης για να απολαμβάνω ο ίδιος τη γραφή μου. Διαμόρφωνα τη φωνή εκείνη που, είκοσι χρόνια μετά το πρώτο ημερολόγιο, θα ήταν η συγγραφική μου φωνή. 

Μέχρι σήμερα, που ακόμη γράφω ημερολόγιο, αλλά όχι το ίδιο τακτικά και παθιασμένα, έχουν μαζευτεί σαράντα περίπου τομίδια, αρκετές χιλιάδες σελίδες γραμμένες με το χέρι. Ίσως να’ ναι και τα μόνα κείμενα που δεν έχουν αποθηκευτεί ποτέ σε υπολογιστή. Ίσως να’ ναι και το μεγάλο βιβλίο της ζωής μου, το απόκρυφο, αυτό που προέκυψε από το διάβασμα του ημερολογίου ενός κοριτσιού που τη λέγανε Άννα και κρυβόταν από την λαίλαπα του φασισμού. Ίσως γι αυτό να μην ξαναδιάβασα το ημερολόγιο της. Το κουβαλάω ακόμη μέσα μου.  

Πηγή : Andro.gr [ http://www.andro.gr/empneusi/theodoros-grigoriadis-to-vivlio-pou-mou-allaxe-ti-zoi/ ]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο Γιώργος Περαντωνάκης γράφει για το Ελσίνκι στην Bookpess

   Διπλές ταυτότητες ως μορφές απόκρυψης Bookpress 31/10/2024 Το τελευταίο αυτό μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη ανήκει καταρχάς στη «λογ...