Τα βιβλία της ζωής μου

 Αφιέρωμα της Bookpress

Από «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» μέχρι τη «Νανά» και από τα «Ποιήματα» του Καβάφη μέχρι τη «Στέπα», αυτά είναι κάποια από τα βιβλία της ζωής του Θεόδωρου Γρηγοριάδη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι

Πρώτη δημοτικού μου δώρισαν το Κοριτσάκι με τα σπίρτα του Άντερσεν, εικονογραφημένο.

Δεν έχω σπαράξει στο κλάμα πιο πολύ. Να προσέχουμε τι χαρίζουμε... στα παιδιά.

Το αγαπημένο μου βιβλίο ως παιδί

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Παιδικά διηγήματα, εκδ. Άγκυρα 1969.

Φυσικά επρόκειτο για διασκευές κάποιων γνωστών του διηγημάτων. Στο εξώφυλλο ο Παπαδιαμάντης σαν βιβλική μορφή και ένα καΐκι που παλεύει στα κύματα. Το είχα μάθει απέξω, ταυτιζόμουν με τα συνομήλικα παιδιά και λίγο... με φόβιζαν ορισμένες ιστορίες.

Το βιβλίο που σημάδεψε την εφηβεία μου

Μέχρι την τρίτη γυμνασίου είχα διαβάσει πολλά λογοτεχνικά βιβλία και έγραφα σύντομες «κριτικές» στο προσωπικό μου ημερολόγιο.

Η Νανά του Εμίλ Ζολά με είχε ταράξει με την τολμηρότητά της· τη διάβαζα κρυφά με ευχαρίστηση σε μια εποχή χούντας και κατηχητικού. Πρέπει να ήταν εκδόσεις Δαμιανός 1970.

Το βιβλίο που επηρέασε τη σκέψη μου

Τα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη.

Το 1974 αγόρασα, πρωτοετής φοιτητής στη Θεσσαλονίκη, τον σκληρόδετο τόμο του ΙΚΑΡΟΥ με τα δύο βιβλία μαζί και το κορδόνι σελιδοδείκτη – παραμένει βιβλίο φετίχ στη βιβλιοθήκη μου. Στοίχιζε 180 δραχμές, σεβαστό ποσό για το ισχνό πορτοφόλι μου. Στην σχολή διαβάζαμε τον Καβάφη με τον Γ.Π. Σαββίδη που είχε επιμεληθεί φιλολογικά την έκδοση. Αυτά που ξεπήδησαν από την (τακτική έκτοτε) μελέτη του ήταν πρωτόγνωρα για έναν δεκαοκτάχρονο. Επιφοίτηση, επιφώτιση – για πάντα.

Το βιβλίο που με έκανε να θέλω να γίνω συγγραφέας

Τα μυθιστορήματα που διάβασα στην Αγγλική φιλολογία μου έδειξαν αφηγηματικούς τρόπους: Η Μύριελ Σπαρκ, ο Τζόζεφ Κόνραντ, η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Χέρμαν Μέλβιλ. Όμως τα διηγήματα του Γιώργου Ιωάννου, όπως Η μόνη κληρονομιά, μου πρόσφεραν την ελληνικότητα της γλώσσας, το δικό μας αίμα.

Έτσι, εικοσάχρονος, προσπάθησα να τον μιμηθώ γράφοντας για πρώτη φορά διηγήματα-δοκιμές.

Το βιβλίο που ξαναδιαβάζω

Κάθε καλοκαίρι διαβάζω εναλλάξ την Οδύσσεια ή την Ιλιάδα σε διαφορετικές μεταφράσεις.

Και κάθε φορά ξεπηδάει το διαχρονικό μεγαλείο του Ομήρου. Τα έχω συνδέσει τόσο πολύ με το ελληνικό καλοκαίρι σαν ειδωμένο μέσα από ελληνολάτρη Ζακ Λακαριέρ.

Το βιβλίο που χαρίζω

Τα διηγήματα του Τσέχοφ. Και ειδικά τη Στέπα.

Δεν υπάρχει αναγνώστης που θα τα διαβάσει χωρίς να τον αγγίξουν. Λόγος ουσιαστικός, απροσποίητος, συμπυκνώνει όλη την ανθρώπινη διάσταση.

Το βιβλίο που άργησα να ανακαλύψω

Το Υπόγειο του Ντοστογιέφσκι αν και είχα διαβάσει τα ογκώδη του μυθιστορήματα.

Το τελείωσα πρόσφατα μέσα σε μια μέρα, το ξαναδιάβασα μια εβδομάδα μετά και σκοπεύω να ξανακατέβω στο συνταρακτικό υπόγειο της γραφής του.

Το βιβλίο που ντρέπομαι να λέω ότι έχω διαβάσει

Συνήθως δεν έχω τέτοιου είδους ντροπές... Προσέχω!

Το βιβλίο που διαβάζω τώρα

Stranger than Fiction: Lives of the Twentieth-Century Novel (2024) από τον Edwin Frank εκδότη της περίφημης λογοτεχνικής σειράς New York Review of Books Classics series.

Επαναπροσεγγίζει το μυθιστόρημα του 20ου αιώνα επιλέγοντας τριάντα τρία βιβλία εκ των οποίων μόνον τέσσερα είναι αμερικανικά. Δεν χρειάζεται να συμφωνείς πάντα μαζί του αλλά μιλάει πολύ απλά και μακριά από αυτάρεσκες ακαδημαϊκές αναλύσεις.

---

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι Παγγαίου Καβάλας το 1956. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήµιο της Θεσσαλονίκης και δίδαξε αγγλικά στη δηµόσια εκπαίδευση. Έχει γράψει δώδεκα µυθιστορήµατα, τέσσερις συλλογές διηγηµάτων, µία νουβέλα, ένα αφήγηµα και έναν σκηνικό µονόλογο. Η Ζωή µεθόρια τιµήθηκε µε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήµατος 2016. Το Τραγούδι του πατέρα βραβεύτηκε το 2019 µε το Βραβείο «Νίκος Θέµελης» του λογοτεχνικού περιοδικού Ο αναγνώστης και η Νοσταλγία της απώλειας µε το Βραβείο Διηγήµατος του ίδιου περιοδικού το 2023. Το µυθιστόρηµα Αλούζα, χίλιοι και ένας εραστές µεταφράστηκε στα αραβικά (2017), η συλλογή διηγηµάτων Γιατί πρόδωσα την πατρίδα µου στα δανέζικα (2021) και η συλλογή διηγηµάτων Η νοσταλγία της απώλειας στα γαλλικά (2024). Είναι µέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα Ελσίνκι (εκδ. Πατάκη).